Powered By Blogger

26.3.10

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ


«Τὴ Aγία καὶ Mεγάλη Κυριακὴ τοῦ Πάσχα,
αὐτὴν τὴν ζωηφόρον Ἀνάστασιν ἑορτάζομεν τοῦ Κυρίου,
καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ».

Αυτή την ημέρα πανηγυρίζουμε την Αγία Ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού και ασπαζόμαστε εν Χριστώ μεταξύ μας, δείχνοντας έτσι την κατάργηση της πρώην έχθρας ανάμεσα σʼ εμάς και τον Θεό και την επανασυμφιλίωσή του μαζί μας, χάρη στο Πάθος του Σωτήρα Χριστού.

Η γιορτή λέγεται Πάσχα και είναι συνώνυμη με το Πάσχα των Εβραίων, που στη γλώσσα τους σημαίνει διάβαση, με την έννοια ότι, ο παθών και αναστάς Ιησούς Χριστός μας πέρασε από την κατάρα του Αδάμ και τη δουλεία του Διαβόλου στην πρώτη ελευθερία και μακαριότητα.

Η δε παρούσα ημέρα της εβδομάδας, που είναι η πρώτη ημέρα από τις υπόλοιπες, αφιερωμένη στην τιμή του Κυρίου, ονομάστηκε, από τη λέξη αυτή, Κυριακή και σʼ αυτή μετάθεσαν οι Απόστολοι την αργία και την ανάπαυση της γιορτής του Σαββάτου του παλιού νόμου.

«Πάσχα σημαίνει πλήρωμα χαράς, βίωμα ειρήνης, εμπειρία πνευματικής ελευθερίας. Πάσχα σημαίνει συμφιλίωση μεταξύ μας και με τον Θεό˙ «συγχωρήσωμεν πάντα τῆ ἀναστάσει καί ἀλλήλους περιπτυξώμεθα» . Πάσχα σημαίνει απελευθέρωση από τον φόβο και την ψύχρα του θανάτου˙ «θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν» . Πάσχα σημαίνει απόφαση για αγία ζωή. Πάσχα σημαίνει καινή, καινούργια ζωή, πορεία «ἐν καινότητι ζωῆς», «ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου, ἀπαρχή». Πάσχα σημαίνει διακαινήσιμο φρόνημα˙ πέρασμα από το αδιέξοδο της στενής ανθρώπινης λογικής στην ανάσα της όντως ζωής˙ από την προσωρινότητα στην αιωνιότητα˙ από την ιστορία στη βασιλεία του Θεού˙ από την πτώση στη σωτηρία και τη χάρη.

Η θριαμβευτική ομολογία της Αναστάσεως του Κυρίου, η επικράτηση του «Χριστός Ἀνέστη» ως χαιρετισμού αυτών των ημερών, η δυναμική επανάληψη των αναστάσιμων ύμνων, τα πλούσια και βαθειά ριζωμένα στην παράδοσή μας πασχαλινά έθιμα, ο χαρακτηρισμός της εορτής ως Λαμπρής περιγράφουν όχι μια γιορτή επιφανειακής χαράς αλλά μια πανήγυρη για ένα ιστορικό και μυστικό γεγονός μοναδικού διαμετρήματος.

Η Ανάσταση του Κυρίου μας αποτελεί τη μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας. Ο κενός τάφος του Κυρίου αναβλύζει τη συγγνώμη˙ «συγγνώμη γάρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε», τη χαρά και την ειρήνη˙ «Χαίρετε» καί «Εἰρήνη ὑμῖν» είναι οι χαιρετισμοί του αναστάντος και διατρανώνει τη συντριβή του θανάτου˙ «καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».

Η Εκκλησία λοιπόν τέτοια μέρα μας καλεί όλους να «λάβουμε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός». Μας προσκαλεί όλους σε πανηγύρι πνευματικής χαράς˙ «Αὕτη ἡ ἡμέρα ἥν ἐποίησεν ὁ Κύριος ἀγαλλιασώμεθα καί εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῆ»˙ να «ἀπολαύσωμεν τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως καί τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος». Τα πάντα λάμπουν, τα πάντα πανηγυρίζουν, τα πάντα ανακαινίζονται˙ «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός» (Μητροπολίτης Μεσογαίας κ.κ. Νικόλαος)


Κοντάκιον

«Εἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες ἀθάνατε, ἀλλὰ τοῦ Ἄδου καθεῖλες τὴν δύναμιν, καὶ ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστὲ ὁ Θεός, γυναιξὶ Μυροφόροις φθεγξάμενος, Χαίρετε, καὶ τοὶς σοὶς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος ὁ τοὶς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν».

«Αν και κατέβηκες στον τάφο, Αθάνατε Κύριε, όμως συνέτριψες τη δύναμη του Άδη. Και αναστήθηκες ως νικητής, Χριστέ ο Θεός, λέγοντας στις μυροφόρες γυναίκες το «χαίρετε», και δωρίζοντας την ειρήνη στους αποστόλους Σου. Εσύ που ανορθώνεις όσους έπεσαν (εξαιτίας της αμαρτίας)».


Ὁ Οἶκος

«Τὸν πρὸ ἠλίου Ἥλιον, δύναντα ποτὲ ἐν τάφῳ, προέφθασαν πρὸς ὄρθρον, ἐκζητοῦσαι ὡς ἡμέραν, Μυροφόροι κόραι, καὶ πρὸς ἀλλήλας ἐβόων, Ὦ φίλαι, δεῦτε τοὶς ἀρώμασιν ὑπαλείψωμεν, Σῶμα ζωηφόρον καὶ τεθαμμένον, σάρκα ἀνιστώσαν τὸν παραπεσόντα Ἀδὰμ κείμενον ἐν τῷ μνήματι, ἄγωμεν, σπεύσωμεν, ὥσπερ οἱ Μάγοι, καὶ προσκυνήσωμεν, καὶ προσκομίσωμεν τὰ μύρα ὡς δῶρα τῶ μὴ ἐν σπαργάνοις, ἀλλ' ἐν σινδόνι ἐνειλημένω, καὶ κλαύσωμεν, καὶ κράξωμεν, Ὧ Δέσποτα ἐξεγέρθητι, ὁ τοὶς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν».


Απολυτίκιον.

«Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτω θάνατον πατήσας, καὶ τοὶς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος».


ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ ΟΛΟΨΥΧΑ ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ


Το Μεγάλο Σάββατο ξεκινά με την πρωινή ακολουθία που έχει αναστάσιμο χαρακτήρα και λέγεται αλλιώς και ‟Πρώτη Ανάσταση”. Το βράδυ γίνεται η Ακολουθία της Αναστάσεως. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, όλα τα φώτα της εκκλησίας σβήνουν και ο βγαίνει ο παπάς από την Ωραία Πύλη με τη λαμπάδα του αναμμένη ψάλλοντας το "Δεύτε λάβετε φως..." και δίνει το Άγιο Φως στους πιστούς. Κατόπιν βγαίνουν όλοι έξω όπου ο παπάς διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως και μόλις τελειώσει όλοι ψάλλουν:

Χριστός ανέστη εκ νεκρών

θανάτω θάνατον πατήσας

και τοις εν τοις μνήμασι

ζωήν χαρισάμενος.


Το "Χριστός Ανέστη" είναι και το σύνθημα για να ξεκινήσουν οι πιστοί τους ασπασμούς. Αυτό το φιλί της αγάπης δίνεται σε εχθρούς και φίλους, αφού συμβολίζει τη συγχώρεση.

Μετά την Ανάσταση οι πιστοί φέρνουν στα σπίτια τους το Άγιο Φως και κάνουν το σχήμα του σταυρού με τον καπνό της λαμπάδας στην είσοδο του σπιτιού. Μετά ανάβουν το καντήλι, το οποίο προσπαθούν να κρατήσουν τουλάχιστον τρεις με σαράντα ημέρες. Ακολουθεί το πασχαλινό Δείπνο, που είναι συνήθως η μαγειρίτσα και τσουγκρίζονται τα αυγά.


Πασχαλινά κόκκινα αυγά


Τα κόκκινα αυγά της Λαμπρής, ένα έθιμο από τα λιγοστά που διατηρούνται ακόμα, ήταν καθιερωμένο να βάφονται από τις νοικοκυρές τη Μεγάλη Πέμπτη, γι' αυτό λέγεται και Κόκκινη Πέμπτη ή Κοκκινοπέμπτη.

Πώς όμως καθιερώθηκε αυτό το έθιμο; Τα πασχαλινά κόκκινα αυγά δηλαδή και το τσούγκρισμά τους τη νύχτα της Ανάστασης και την ημέρα του Πάσχα. Πολλές οι εκδοχές για το πώς ξεκίνησε το έθιμο αυτό.

Το αυγό συμβολίζει από αρχαιοτάτων χρόνων την ανανέωση της ζωής και το κόκκινο είναι το χρώμα της ζωής.

Μερικοί πιστεύουν ότι τα αυγά βάφονται κόκκινα σε ανάμνηση του αίματος του Χριστού, που χύθηκε για εμάς τους ανθρώπους.

Κόκκινο είναι και το χρώμα της χαράς, χαράς για την Ανάσταση του Κυρίου.


Μια λαϊκή παράδοση λέει ότι όταν αναστήθηκε ο Χριστός κανείς δεν το πίστευε. Μια γυναίκα μάλιστα που κρατούσε ένα καλάθι με αυγά φώναξε: "Είναι αδύνατον. Όπως είναι αδύνατον τα αυγά από άσπρα να γίνουν κόκκινα". Και ξαφνικά τα αυγά έγιναν κόκκινα!

Άλλοι υποστηρίζουν ότι το έθιμο αυτό ξεκίνησε από τους Εβραίους και μάλιστα κατά τύχη. Κατά το εβραϊκό Πάσχα, οι Εβραίοι έσφαζαν ένα αρνί και το αίμα το έριχναν σε έναν κουβά, για να σημαδέψουν μ' αυτό τις εξώπορτες τους, σε ανάμνηση της προστασίας των πρωτότοκων παιδιών τους από τη σφαγή όταν ήταν στην Αίγυπτο.

Κάποτε λοιπόν ένας Εβραίος, κρατώντας αυγά, τα τοποθέτησε κατά λάθος σε έναν τέτοιο κουβά με το αίμα του αρνιού. Όταν θέλησε να τα πάρει για να τα βράσει, τα αυγά είχαν βαφτεί κόκκινα. Αυτό το θεώρησε καλό σημάδι, το είπε στη γειτονιά και από τον ένα στον άλλο έγινε πια έθιμο να βουτούν τα αυγά στο αίμα του αρνιού. Άρχισαν κάποια στιγμή να τα βράζουν πρώτα για να κρατά καλύτερα το χρώμα και να μην ξεβάφουν.

Μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού, οι Εβραίοι που εκχριστιανίστηκαν συνέχισαν το έθιμο αυτό, το οποίο εξαπλώθηκε σιγά σιγά σε όλους τους χριστιανούς του κόσμου και συμβολίζει πλέον τη χαρά και το θρίαμβο της Ανάστασης.

Υπάρχει κι άλλη μια ερμηνεία πιο ορθολογική για ορισμένους. Τη Σαρακοστή οι περισσότεροι νήστευαν κι έτσι τα αυγά που γεννούσαν οι κότες περίσσευαν. Τι να τα έκαναν τόσα αυγά οι νοικοκυρές; Τα φύλαγαν λοιπόν για το Πάσχα. Την ημέρα της Λαμπρής ήταν το πρόχειρο άφθονο φαγώσιμο που μπορούσαν να φιλέψουν. Τα έβαφαν και κόκκινα που είναι χρώμα χαρούμενο και ξορκιστικό και με διάφορα άλλα χρώματα. Συχνά τα στόλιζαν με ζωγραφιές ή με μαργαρίτες, φτέρες ή με αγριολούλουδα του ελληνικού κάμπου για να γίνουν πιο ευχάριστα.

Το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο και συμβολίζει πάλι την Ανάσταση.

Όπως το κλωσσόπουλο σπάει το κέλυφος του αυγού και βγαίνει στο φως της ζωής, έτσι -αυτός ήταν ο συμβολισμός- κομματιάζονται του θανάτου τα δεσμά και από του τάφου τα βάθη ξανάρχεται η ζωή.

Το έθιμο αυτό καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη βυζαντινή αυλή από το Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Αγία Ελένη, με επίσημη τελετή που γινόταν το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Οι καλεσμένοι τσούγκριζαν με τον αυτοκράτορα και τη βασιλομήτορα τα αυγά και στη συνέχεια ακολουθούσε γεύμα στο πασχαλινό τραπέζι.

Το κερί



"Άψε, Βαγίτσα, το κερί, άψε και το λυχνάρι

και έμπα εις την κάμαρα να δεις τι θα μας βγάλεις..."

Έτσι προτρέπουν οι καλαντάρηδες από την Κρήτη τη νοικοκυρά να τους φιλέψει για τις χαρούμενες ειδήσεις που της έφεραν.

Πώς άραγε συνδέθηκε το κερί με τη χριστιανική λατρεία; Η μακραίωνη χρήση του ως φωτιστικού μέσου δεν το εμπόδισε να αποκτήσει και μια άλλη σημασία: συμβόλιζε το φως του Ευαγγελίου, τη θέρμη της πίστης.

Έτσι, όταν με το πέρασμα των χρόνων άρχισαν να χρησιμοποιούνται και άλλα μέσα φωτισμού, το κερί παρέμεινε πρωταγωνιστής στις θρησκευτικές τελετουργίες (βαφτίσεις, γάμους...), συμβάλλοντας στη δημιουργία ατμόσφαιρας δέους και κατάνυξης.

"Άναψε λαμπάδα ίσαμε το μπόι του!"

Σήμερα θεωρούμε αυτονόητο να ανάψουμε ένα κεράκι μπαίνοντας στην εκκλησία, για να δείξουμε το σεβασμό μας. Συχνά ψιθυρίζουμε τις προσευχές μας κοιτάζοντας το γλυκό του φως να τρεμοπαίζει.

Ο λαός μας συνηθίζει να κάνει τάματα από κερί, όταν εκλιπαρεί για κάποια καλοσύνη, θεραπεία από αρρώστια, προσωπική ευτυχία. Έτσι, ανάβει λαμπάδες "ίσαμε το μπόι του αρρώστου", "κεροδένει", ζώνει δηλαδή τρεις φορές την εκκλησία με κερωμένο νήμα που μετά κόβεται και γίνεται κεριά. Ειδικά τα κεριά, καθώς και τα λουλούδια του Επιταφίου, οι πιστοί συνηθίζουν να τα κρατούν ως φυλαχτό στα εικονοστάσια των σπιτιών τους.

"Πανέμορφο πλεχτό κερί σου 'κανα δώρο τη Λαμπρή."

Η κατασκευή των κεριών είναι πλέον μια τέχνη πολύ διαδεδομένη. Ειδικά κάθε Πάσχα η αγορά πλημμυρίζει από πανέμορφα κεριά κάθε σχήματος και χρώματος. Σε αρκετούς αρέσει να στολίζουν τα σπίτια τους με αυτά. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, βέβαια, δεν παρασκευάζονται πλέον με χειροποίητο τρόπο από αγνό μελισσοκέρι, αλλά με βιομηχανικό, από άλλα υλικά, όπως είναι η παραφίνη που προέρχεται από το πετρέλαιο.

Στην Έδεσσα και στη Φλώρινα ωστόσο επιβιώνει η παραδοσιακή τέχνη των χειροποίητων πλεχτών κεριών τα οποία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα ψυχοκέρια και τα πασχαλιάτικα. Τα πρώτα χρησιμοποιούνται σε τελετές για να τιμηθούν οι νεκροί. Τα πασχαλιάτικα πλεχτά κεριά έχουν διάφορα σχήματα και χρώματα, όπως το "καλαθάκι", για να βάζουν μέσα τα μεγαλύτερα παιδιά το κόκκινο αυγό και τα "πετειναράκια", τα "ρολογάκια", τα "τσαντάκια" και τα "αεροπλανάκια", που κρατούν στην Ανάσταση τα μικρότερα παιδιά και μοιάζουν με κέρινα παιχνίδια! Υπάρχουν επίσης τα "κρεβατάκια", οι "σταυροί" και τα "ευαγγέλια" για τους μεγάλους και τα νυφικά πλεχτά κεριά, που δωρίζουν στις νιόπαντρες κοπέλες τα πεθερικά τους.

Πιστεύεται ότι αυτή η τέχνη έχει τις ρίζες της στα βυζαντινά χρόνια.

Θόρυβος την Ανάσταση
Image and video hosting by TinyPic

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στην Ανάσταση, ο ιερέας βροντοφωνάζει το "Χριστός Ανέστη" μέσα σε θορυβώδεις εκδηλώσεις -βεγγαλικά, πυροτεχνήματα κ.ά. (από εδώ και η παροιμιακή φράση "Έγινε ανάστα ο Κύριος"), οι οποίες αποτελούν πηγαίο ξέσπασμα, ύστερα από την εθιμικά υποχρεωτική ψυχική πίεση και το τελετουργικό πένθος των πιστών κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ και ΕΠΙΤΑΦΙΟΙ ΑΠΟ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ


Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα πένθους για τους χριστιανούς, ημέρα της Ταφής του Χριστού. Οι πιστοί μαζεύονται στις εκκλησίες από το πρωί για την ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και την ακολουθία της Αποκαθήλωσης, όπου ο παπάς βγάζει το σώμα του Χριστού από το σταυρό και τοποθετεί μέσα στον Επιτάφιο. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής θα ακουστούν τα ομορφότερα τροπάρια της χριστιανοσύνης, τα ‟Εγκώμια” (Η Ζωή εν Τάφω, Άξιον Εστί, Αι Γενεαί Πάσαι) και ακολουθεί η περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους των ενοριών.

Την ημέρα αυτή οι πιστοί δεν τρώνε λάδι ή γλυκά, αφού ο Χριστός ήπιε ξίδι. Σε πολλές περιοχές δεν τρώνε απολύτως τίποτα, πίνουν μόνο νερό. Η παράδοση λέει πως κανείς δεν πρέπει να πιάσει στα χέρια του σφυρί, καρφί ή βελόνι, γιατί θεωρείται μεγάλη αμαρτία αφού με αυτά τρύπησαν το σώμα του Χριστού.
Στα λουλούδια που παίρνουν οι πιστοί από τον Επιτάφιο (Χριστολούλουδα, Σταυρολούλουδα) αποδίδουν θαυματουργές ιδιότητες και πολλοί τα κρατούν σπίτι ως φυλαχτό.
«Η ζωή εν τάφω…»

1. Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ, και Αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σην.

2. Η ζωή πώς θνήσκεις; πώς και τάφω οικείς; του θανάτου το βασίλειον λύεις δε και το Άδου τους νεκρούς εξανιστάς.

3. Μεγαλύνομέν σε, Ιησού Βασιλεύ, και τιμώμεν την ταφήν και τα πάθη σου, δι ών έσωσας ημάς εκ της φθοράς.


4. Μέτρα γης ο στήσας, εν σμικρώ κατοικείς, Ιησού παμβασιλεύ, τάφω σήμερον, εκ μνημάτων τους θανόντας ανιστών.

5. Ο Δεσπότης πάντων καθοράται νεκρός και εν μνήματι καινώ κατατίθεται, ο κενώσας τα μνημεία των νεκρών.


6. Δακρυρρόους θρήνους επί σε η Αγνή, μητρικώς, ω Ιησού, επιρραίνουσα, ανεβόα˙ Πώς κηδεύσω σε, Υιέ;


7. Προσκυνώ το Πάθος, ανυμνώ την Ταφήν, μεγαλύνω σου το κράτος φιλάνθρωπε, δι’ ων λέλυμαι παθών φθοροποιών.

8. Οίμοι φως του Κόσμου! Οίμοι φως το εμόν! Ιησού μου ποθεινότατε έκραζεν, η Παρθένος θρηνωδούσα γοερώς.


9. Ανυμνούμεν Λόγε, σε τον πάντων Θεόν, συν Πατρί και τω Αγίω σου Πνεύματι και δοξάζομεν την θείαν σου Ταφήν.


10.Μακαρίζομέν σε, Θεοτόκε αγνή, και τιμώμεν την ταφήν την τριήμερον του Υιού σου και Θεού ημών πιστώς.



«Άξιον Εστί…»

1. Άξιόν εστί, μεγαλύνειν σε τον Ζωοδότην, τον εν τω Σταυρώ τας χείρας εκτείναντα και συντρίψαντα το κράτος του εχθρού.

2. Άξιόν εστί, μεγαλύνειν σε τον πάντων Κτίστην˙ τοις σοις γαρ παθήμασιν έχομεν, την απάθειαν ρυσθέντες της φθοράς.

3. Όμμα το γλυκύ και τα χείλη σου πώς μύσω Λόγε; πώς νεκροπρεπώς δε κηδεύσω σε; φρίττων ανεβόα Ιωσήφ.


4. Ήλιος φαιδρός, απαστράπτει μετά νύκτα, Λόγε˙ και συ δ’ αναστάς εξαστράψειας μετά θάνατον φαιδρώς ως εκ παστού.

5. Γη σε πλαστουργέ, υπό κόλπους δεξαμενή τρόμω, συσχεθείσα Σώτερ τινάσσεται, αφυπνώσασα νεκρούς τω τιναγμώ.

6. Μύροις σε, Χριστέ, ο Νικόδημος και ο ευσχήμων, νυν καινοπρεπώς περιστείλαντες, φρίξον, ανεβόων, πάσα γη.

7. Έκλαιε πικρώς, η πανάμωμος Μήτηρ σου, Λόγε, ότε εν τάφω εώρακε σε τον άφραστον και άναρχον Θεόν.

8. Ύμνοις σου, Χριστέ, νυν την σταύρωσιν και την ταφήν τε, άπαντες πιστοί εκθειάζομεν, οι θανάτου λυτρωθέντες ση ταφή.


9. Άναρχε Θεέ, συναϊδιε Λόγε και Πνεύμα, σκήπτρα των Ανάκτων κραταίωσον, κατά πολεμίων ως αγαθός.

10.Τέξασα ζωήν, Παναμώμητε αγνή Παρθένε, παύσον Εκκλησίας τα σκάνδαλα και βράβευσον ειρήνην ως αγαθή.
Απο την ιερα μονη πατηρ Ν.Μουλατσιοτη


«Αι γενεαί αι πάσαι…»

1. Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.


2. Καθελών του ξύλου, ο Αριμαθείας, εν τάφω σε κηδεύει.


3. Μυροφόροι ήλθον, μύρα σοι, Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.


4. Δεύρο πάσα κτίσις, ύμνους εξοδίους, προσοίωμεν τω Κτίστη.


5. Ους έθρεψε το μάννα, εκίνησαν την πτέρναν, κατά του ευεργέτου.

6. Ιωσήφ κηδεύει, συν τω Νικοδήμω, νεκροπρεπώς τον Κτίστην.

7. Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;


8. Υιέ Θεού παντάναξ, Θεέ μου πλαστουργέ μου, πώς πάθος κατεδέξω;

9. Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι.


10. Ω Τριάς Θεέ μου, Πατήρ Υιός και Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον.


11.Ιδείν την του Υιού σου, Ανάστασιν, Παρθένε, αξίωσον σους δούλους.



«Σε τον αναβαλλόμενον…»

Σε τον αναβαλλόμενον το φως, ώσπερ ιμάτιον, καθελών Ιωσήφ από του ξύλου συν Νικοδήμω, και θεωρήσας νεκρόν, γυμνόν, άταφον, ευσυμπάθητον θρήνον αναλαβών, οδυρόμενος έλεγεν˙ οίμοι, γλυκύτατε Ιησού˙ ον προ μικρού ο ήλιος εν Σταυρώ κρεμάμενον θεασάμενος, ζόφον περιεβάλλετω, και η γη τω φόβω εκυμαίνετω, και διερρήγνυτο ναού το καταπέτασμα˙ αλλ’ ιδού νυν βλέπω σε, δι’ εμέ εκουσίως υπελθόντα θάνατον˙ πώς σε κηδεύσω, Θεέ μου; ή πώς σινδόσιν ειλήσω; ποίαις χερσί δε προσψαύσω, το σον ακήρατον σώμα; ή ποία άσματα μέλψω, τη ση εξόδω, οικτίρμον; Μεγαλύνω τα πάθη σου υμνολογώ και την ταφήν σου, συν τη αναστάσει, κραυγάζων˙ Κύριε, δόξα σοι.

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ



ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ



ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΚΑΛΟΓΡΑΙΩΝ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΑΓΙΟΝ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ



ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟΥ (ΝΕΚΤΟΤΑΦΙΟΥ)ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ



ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ



Τη Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές βάφουν τα αυγά με κόκκινη μπογιά, ενώ τα παλαιότερα χρόνια η βαφή των αυγών γινόταν με μπογιά που παραγόταν από διάφορα χόρτα και μπαχαρικά.

Σε ορισμένες περιοχές κρατούν τη μπογιά σαράντα ημέρες, επειδή πιστεύουν ότι είναι "του Χριστού το αίμα".

Ο λαός πιστεύει πως το πρώτο αυγό που βάφεται, το αυγό της Παναγίας, έχει θαυματουργές ιδιότητες, γι' αυτό το βάζουν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Με το αυγό της Παναγίας, οι γυναίκες σταυρώνουν τα παιδιά και αν το αυγό είναι τριών χρόνων και τοποθετηθεί στην κοιλιά εγκύου γυναίκας ή ζώου, πιστεύεται ότι αποτρέπεται το ενδεχόμενο αποβολής!


Τα τσόφλια αυτών των αυγών τα βάζουν στις ρίζες των δέντρων για να πιάσουν όλοι οι καρποί.
Εξίσου θαυμαστές ιδιότητες αποδίδουν και στα κεριά που ανάβουν όταν διαβάζονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Σε πολλά μέρη το κερί αυτό, που μένει άκαυτο, το φυλάνε για φυλαχτό και το χειμώνα το ανάβουν για να μην πέσει κεραυνός.

Τη Μεγάλη Πέμπτη ζυμώνουν τα τσουρέκια σε κουλούρες και ένα σε σχήμα σταυρού με τέσσερα κόκκινα αυγά στις άκρες και ένα άσπρο στη μέση, το οποίο το τρώνε τη Λαμπρή.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ



Τη Μεγάλη Τετάρτη το πρωί γίνεται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία και το απόγευμα ή το βράδυ γίνεται το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου. Ο παπάς διαβάζει εφτά ευαγγέλια και εφτά ευχές για να ευλογήσει λάδι που το χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία ψυχικών και σωματικών ασθενειών.

Επίσης, το βράδυ οι πιστοί ζουν το Μυστικό Δείπνο που παρέθεσε κρυφά ο Ιησούς στους μαθητές Του για το Πάσχα. Είναι το δείπνο πριν από την προδοσία του Ιούδα, όπου ο Χριστός, παράδειγμα ταπεινοφροσύνης, πλένει τα πόδια των μαθητών Του. Στη συνέχεια τους αποκαλύπτει ποιος θα τον παραδώσει στους διώκτες Του. Κατόπιν οι ψαλμοί μας μεταφέρουν στον κήπο της Γεσθημανή όπου βιώνουμε την προσευχή του Ιησού στον Ουράνιο Πατέρα Του και τελικά τη σύλληψή Του.

Στην Πάρο και σε άλλες περιοχές της χώρας μας, τη Μεγάλη Τετάρτη παρασκεύαζαν τη νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς.

Στις γειτονιές της Αθήνας η εκκλησάρισσα πήγαινε από σπίτι σε σπίτι, μάζευε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Το πήγαινε στον παπά κι εκείνος ακουμπούσε επάνω του το σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι φούσκωνε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της χρονιάς.

Ακόμα, οι νοικοκυρές επέλεγαν την ημέρα αυτή για το πλύσιμο και το καθάρισμα του σπιτιού.

Ο ΚΥΠΟΣ ΤΩΝ ΕΛΑΙΩΝ


Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ




ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΟΛΓΟΘΑ

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ


Τη Μεγάλη Τρίτη θα ακουστεί το τροπάριο της Κασσιανής για την ‟εν πολλές αμαρτίες περιπεσούσα γυνή”, που έτρεξε και μετανοώντας γονάτισε μπροστά στον Κύριο κλαίγοντας και του έπλυνε τα πόδια με μύρο και δάκρυα και τα σκούπισε με τα μαλλιά της εκλιπαρώντας για συγχώρεση, για να ακούσει από το στόμα του Κυρίου: ‟Η πίστις σου σέσωκέ σε. Πορεύου εν ειρήνη.”

Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, τη Μεγάλη Τρίτη, οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα πασχαλιάτικα κουλουράκια τους.

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ


Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στην ακολουθία του Νυμφίου, με την οποία οι χριστιανοί καλούνται να είναι πάντα σε εγρήγορση για τον ερχομό του Νυμφίου, δηλαδή του Χριστού, που πλέον δε θα έρθει ως αμνός αλλά ως Βασιλιάς.

Από την ημέρα αυτή ξεκινά η αυστηρή νηστεία. Στην Καστοριά, τη Μεγάλη Δευτέρα, τη Μεγάλη Τρίτη και τη Μεγάλη Τετάρτη δεν έτρωγαν τίποτα, έπιναν μόνο λίγο νερό, κυρίως οι κοπέλες, γιατί πίστευαν πως της νηστικής καρδιάς πιάνει η ευχή και έτσι θα έβρισκαν γαμπρό!

Στην Κέρκυρα, την ημέρα αυτή οι Κερκυραίοι αγοράζουν "Φογάτσες" και "Κολομπίνες", τα τοπικά μαντολάτα και τσουρέκια δηλαδή.

Ο ΝΥΜΦΙΟΣ


Image and video hosting by TinyPic
’Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός
και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα
ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα.
Βλέπε, ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής,
ίνα μη τω θανάτω παραδοθής και της Βασιλείας έξω κλεισθής
αλλά ανάνηψον κράζουσα
Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών.

Η Κυριακή των Βαΐων


Τοιχογραφια απο τον Ιερο Ναο Αγιου Γεωργιου Καλαματας
Ειναι η τελευταία μέρα της Σαρακοστής και η πρώτη της Μεγάλης Εβδομάδας. Εορτάζουμε την είσοδο του Χριστού πάνω σε ένα γαϊδουράκι στην Ιερουσαλήμ και την υποδοχή του από τους κατοίκους της με κλαδιά απο φοινικιές, τα βάγια. Την Κυριακή των Βαΐων μετά την λειτουργία μοιράζονται βάγια και μικροί σταυροί φτιαγμένοι απο φύλλα φοινικιάς. Στη Κέρκυρα και στο Μεσολόγγι οι εορτασμοί είναι ιδιαίτεροι

Η Ανάσταση του Λαζάρου


Η Ανάσταση του Λαζάρου


Αυτό το Σάββατο τιμάμε την υπό του Χριστού Ανάσταση του φίλου Του Λαζάρου.
Αναγράφει το «Ωρολόγιο»: «Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Χριστού και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία που τον φιλοξένησαν πολλές φορές (Λουκ. ι΄, 38-40, Ιωαν. ιβ΄, 1-3) στη Βηθανία κοντά στα Ιεροσόλυμα περίπου δύο μίλια. Λίγες μέρες προ του πάθους του Κυρίου ασθένησε ο Λάζαρος και οι αδελφές του ενημέρωσαν σχετικά τον Ιησού που τότε ήταν στη Γαλιλαία να τον επισκεφθεί. Ο Κύριος όμως επίτηδες καθυστέρησε μέχρι που πέθανε ο Λάζαρος, οπότε είπε στους μαθητές του πάμε τώρα να τον ξυπνήσω. Όταν έφθασε στη Βηθανία παρηγόρησε τις αδελφές του Λάζαρου που ήταν πεθαμένος τέσσερις μέρες και ζήτησε να δει το τάφο του.
Όταν έφθασε στο μνημείο, δάκρυσε και διέταξε να βγάλουν την ταφόπλακα. Τότε ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό, ευχαρίστησε τον Θεό και Πατέρα και με μεγάλη φωνή είπε: Λάζαρε, βγες έξω. Αμέσως βγήκε έξω τυλιγμένος με τα σάβανα ο τετραήμερος νεκρός μπροστά στο πλήθος που παρακολουθούσε και ο Ιησούς ζήτησε να του λύσουν τα σάβανα και να πάει σπίτι του. (Ιωαν. ια΄,44)
Αρχαία παράδοση λέγει ότι τότε ο Λάζαρος ήταν 30 χρονών και έζησε άλλα 30 χρόνια. Τελείωσε το επίγειο βίο του στην Κύπρο το έτος 63 και ό τάφος του στην πόλη των Κιτιέων έγραφε: «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού».
Το έτος 890 μετακομίσθηκε το ιερό λείψανό του στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Λέοντα το σοφό, ο οποίος συνέθεσε τα ιδιόμελα στον εσπερινό του Λαζάρου: Κύριε, Λαζάρου θέλων τάφον ιδείν, κλπ».
Χαρακτηριστικό της μετέπειτας ζωής του Λαζάρου λέγει η παράδοση, ήταν ότι δεν γέλασε ποτέ παρά μια φορά μόνο όταν είδε κάποιο να κλέβει μια γλάστρα και είπε την εξής φράση: Το ένα χώμα κλέβει το άλλο.
Η Ανάσταση του Λαζάρου επέτεινε το μίσος των Εβραίων που μόλις την έμαθαν ζήτησαν να σκοτώσουν τον Λάζαρο και το Χριστό.
Το απολυτίκιο της ημέρας είναι: «Θέλοντας Χριστέ και Θεέ μας να δείξεις, προ της σταυρικής Σου Θυσίας, ότι είναι βέβαιο πράγμα η ανάσταση όλων των νεκρών, ανέστησες εκ νεκρών τον Λάζαρον. Για τούτο και εμείς, μιμούμενοι τα παιδιά που σε υποδέχθηκαν κατά την είσοδό Σου στην Ιερουσαλήμ, κρατούμε στα χέρια μας τα σύμβολα της νίκης, τα βάγια και βοώμε προς Εσένα, τον νικητή του θανάτου: Βοήθησέ μας και σώσε μας, Συ που ως Θεός κατοικείς στα ύψιστα μέρη του ουρανού, ας είσαι ευλογημένος Συ, που έρχεσαι απεσταλμένος από τον Κύριο!»
Αυτή τη μέρα δεν γίνονται μνημόσυνα με κόλλυβα, σε ανάγκη μόνο απλό Τρισάγιο.


Το Σάββατο του Λαζάρου κατέχει ξεχωριστή θέση στο λειτουργικό ημερολόγιο. Δεν ανήκει στις σαράντα ημέρες της μετάνοιας της Μ. Τεσσαρακοστής ούτε και στις οδυνηρές ημέρες της Μ. Εβδομάδας, αυτές που αρχίζουν από τη Μ. Δευτέρα και τελειώνουν τη Μ. Παρασκευή. Μαζί με την Κυριακή των Βαΐων συνθέτουν ένα σύντομο χαρούμενο πρελούδιο των γεμάτων πόνο ημερών που ακολουθούν. Δύο σημαντικά περιστατικά συνδέονται με τη Βηθανία: εκεί ανέστησε τον Λάζαρο και από εκεί ξεκίνησε ο Ιησούς την πορεία και άνοδο Του προς τα Ιεροσόλυμα.

Η ανάσταση του Λαζάρου είναι ένα γεγονός που, όπως θα δούμε, έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία. Συνδέεται μυστηριωδώς με την Ανάσταση του Κυρίου μας και παίζει, ως προς αυτή, το ρόλο μιας έμπρακτης προφητείας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Λάζαρος μας παρουσιάζεται στο κατώφλι της Μ. Εβδομάδας αναστημένος, ως προάγγελος της νίκης του Χριστού επί του θανάτου, όπως ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, παραμονές των Θεοφανείων, προανήγγειλε τον Επιφανέντα Χριστό. Πέρα όμως από τον πρωταρχικό αυτό χαρακτήρα της, η ανάσταση του Λαζάρου έχει και κάποιες δευτερεύουσες πτυχές τις οποίες είναι χρήσιμο να εξετάσουμε:
Η ανάσταση του Λαζάρου αναγγέλλει την ανάσταση των νεκρών η οποία έρχεται ως συνέπεια της Αναστάσεως του Κυρίου: « Λάζαρον τεθνεώτα τετραήμερον ανέστησας εξ Άδου, Χριστέ, προ του σου θανάτου διασείσας του θανάτου το κράτος και δι’ ενός προσφιλούς την πάντων ανθρώπων προμηνύων εκ φθοράς ελευθερίαν». Το Σάββατο του Λαζάρου είναι, κατά κάποιο τρόπο, η εορτή όλων των νεκρών. Μας δίνει την ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε την πίστη μας στην Ανάσταση. Ο Κύριός μας, τονώνοντας το ηθικό της Μάρθας, μας δίνει σχετικά με τους κεκοιμημένους μας μια πολύτιμη διδασκαλία. Είπε στη Μάρθα: « Αναστήσεται ο αδελφός σου». Η Μάρθα απάντησε: « Γνωρίζω ότι ο αδελφός μου θα αναστηθεί κατά τη γενική ανάσταση της εσχάτης ημέρας». Και ο Ιησούς ανταπάντησε: « Εγώ ειμί η ανάστασις και η ζωή». Η πίστη της Μάρθας ήταν ανεπαρκής σε δύο σημεία. Προέβαλε στο μέλλον, και μόνο στο μέλλον, την ανάσταση του αδελφού της και, δεύτερον, δεν αντιλαμβανόταν αυτή την ανάσταση παρά μόνο σε σχέση με ένα γενικό νόμο. Ο Ιησούς όμως της δείχνει ότι η ανάσταση είναι ένα γεγονός ήδη παρόν, επειδή Αυτός δεν προξενεί απλώς, αλλά είναι η ανάσταση και η ζωή. Οι κεκοιμημένοι μας ζουν διά και εν Χριστώ. Η ζωή τους συνδέεται με την προσωπική παρουσία του Χριστού και εκδηλώνεται εν αυτή. Εάν θελήσουμε να ενωθούμε πνευματικά με ένα κεκοιμημένο αδελφό μας που αγαπούσαμε πολύ, δεν θα προσπαθήσουμε να τον ζωντανέψουμε στη φαντασία μας, αλλά θα έρθουμε σε επικοινωνία με τον Ιησού και εν Αυτώ θα τον βρούμε.

(Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ )ανάσταση του Λαζάρου είναι μια θαυμάσια επεξήγηση του χριστολογικού δόγματος. Μας δείχνει πώς, στο πρόσωπο του Ιησού, η θεία και η ανθρώπινη φύση ενώνονται χωρίς να συγχέονται: «Ανάστασις και ζωή των ανθρώπων υπάρχων, Χριστέ, εν τω μνήματι Λαζάρου επέστης, πιστούμενος ημίν τας δύο ουσίας σου». Αφενός, στον Ιησού ο άνθρωπος μπορεί να λυγίσει μπροστά στη συγκίνηση και να θλιβεί για την απώλεια ενός φίλου: « Εδάκρυσεν ο Ιησούς. Έλεγον δε οι Ιουδαίοι, ίδε πως εφίλει αυτόν». Αφετέρου, ο Θεός, εν Χριστώ, μπορεί να διατάξει τον θάνατο ως έχων εξουσία: « Φωνή μεγάλη εκραύγασε· Λάζαρε, δεύρο έξω. Και εξήλθεν ο τεθνηκώς…».

Τέλος, η ανάσταση του Λαζάρου παρακινεί τον αμαρτωλό να ελπίζει ότι, ακόμη και αν είναι πνευματικά νεκρός, μπορεί να ξαναζήσει: « Καμέ, φιλάνθρωπε, νεκρόν τοις πάθεσιν, ως συμπαθής εξανάστησον, δέομαι». Είναι κάποιες φορές που μια τέτοια πνευματική ανάσταση φαίνεται εξίσου αδύνατη όπως και η ανάσταση του Λαζάρου: « Κύριε, ήδη όζει, τεταρταίος γαρ εστί». Όλα όμως είναι δυνατά για τον Ιησού, από το να μεταστρέψει τον πιο σκληρόκαρδο αμαρτωλό μέχρι να αναστήσει ένα νεκρό: « Λέγει ο Ιησούς, άρατε τον λίθον…».

Να λιοπόν τι θα μάθουμε, αν πάμε το Σάββατο αυτό στη Βηθανία, στον τάφο του Λαζάρου. Εμείς όμως δεν θέλουμε να συναντήσουμε τον Λάζαρο. Θέλουμε να συναντήσουμε στη Βηθανία τον Ιησού και να ξενινήσουμε μαζί Του τη φετινή Μ. Εβδομάδα. Μας προσκαλεί ο ίδιος και μας περιμένει. Η Μάρθα ήρθε κρυφά να πει στην αδελφή της: « Ο διδάσκαλος πάρεστι και φωνεί σοι». Και η Μαρία « ως ήκουσεν, εγείρεται ταχύ και έρχεται προς Αυτόν». Ο Κύριος με καλεί. Θέλει κατά τις ημέρες του Πάθους Του να μην τον εγκαταλείψω. Θέλει, αυτές ακριβώς τις μέρες να αποκαλυφθεί σε μένα – που μπορεί ήδη να «όζω» – με ένα τρόπο καινούριο και υπέροχο. Κύριε, έρχομαι.

Το Σάββατο του Λαζάρου είναι αφιερωμένο στη νεκρανάσταση του Λαζάρου, το θαύμα που έκανε ο Χριστός πριν αναστηθεί ο ίδιος εκ νεκρών.



Ο λαός μας, βαθιά συγκινημένος από την ημέρα αυτή, έχει συνθέσει κάλαντα και άλλα στιχουργήματα. Τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση και τα τραγουδούσαν οι λεγόμενες ‟Λαζαρίνες”, δηλαδή κοπέλες διαφόρων ηλικιών, οι οποίες μάζευαν λουλούδια από τους αγρούς και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας, με αντάλλαγμα κάποιο κέρασμα ή φιλοδώρημα.

Στην Κω, κάποιο παιδί από την παρέα, που γύριζε από σπίτι σε σπίτι, αναπαριστούσε το Λάζαρο τυλιγμένο σε ένα σεντόνι στολισμένο με κίτρινα λουλούδια.

Στη Νίσυρο, το Σάββατο του Λαζάρου οι μαθητές του σχολείου πρωί πρωί φτάνουν στο σχολείο κρατώντας φοινικόκλαδα πλεγμένα με διάφορα σχέδια (καλαθάκια, φαναράκια, γιρλάντες, σταυρούς κ.ά.) και στολισμένα με πολύχρωμα λουλούδια. Ο δάσκαλος δίνει σε ένα μεγάλο μαθητή την "καλαντήρα", σε έναν άλλο ένα καλάθι και σε έναν άλλο ένα δίσκο. Η "καλαντήρα" είναι ένα όργανο-παιχνίδι που συμβολίζει τον τάφο του Λαζάρου. Μπροστά έχει ένα ομοίωμα του Λαζάρου και στην κορυφή ένα χελιδόνι που περιστρέφεται αναγγέλλοντας έτσι την άνοιξη. Οι μαθητές ξεκινούν τραγουδώντας τα κάλαντα του Λαζάρου, περνούν απ' όλα τα σοκάκια του χωριού και χτυπώντας πόρτα πόρτα μαζεύουν χρήματα και αυγά.

Στον Πόντο, το Σάββατο του Λαζάρου έφτιαχναν κουλούρια που τα έλαγαν "κερκέλε" και τα έδιναν στα παιδιά την Κυριακή των Βαΐων, όταν έψελναν.

Σε πολλά μέρη ακολουθούσε η περιφορά του ομοιώματος του Λαζάρου ή των προσφερόμενων αρτοπλαστικών σχημάτων του, τα "Λαζαρούδια" ή "Λαζαρόνια" ή "Λαζαράκια". Αυτά ήταν μικρά ομοιώματα του Λαζάρου πλασμένα με ζυμάρι και τα έβαζαν οι νοικοκυρές στα σπίτια τους.

Σε άλλα μέρη όπως Κυκλάδες, Κρήτη, Ιόνια Νησιά, Ήπειρος, συνηθίζεται η περιφορά ομοιωμάτων (συνήθως σταυρός με μαντίλα και εικονισματάκι ή και άνθινων επιταφίων του Λαζάρου), που κρύβει τους συμβολισμούς της άνοιξης.

Τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια τραγουδώντας τα "λαζαρικά", για να διηγηθούν την ιστορία του αγαπημένου φίλου του Χριστού και να πουν παινέματα στους νοικοκυραίους.


Πες μας, Λάζαρε, τι είδες

εις τον Άδη που επήγες;

Είδα φόβους, είδα τρόμους,

είδα βάσανα και πόνους,

δώστε μου λίγο νεράκι

να ξεπλύνω το φαρμάκι.

Της καρδούλας μου το λέω

και μοιρολογώ και κλαίω.

Του χρόνου πάλι να 'ρθουμε

με υγεία να σας βρούμε

κι ο νοικοκύρης του σπιτιού

χρόνια πολλά να ζήσει,

να ζήσει χρόνια εκατό

και να τα ξεπεράσει.

Μια παραλλαγή που τραγουδιέται στα Μάρμαρα των Ιωαννίνων:

Την ημέρα την Τετάρτη

κίνησε ο Χριστός για να 'ρθει

απ' την πόλη Βιθυνία

κλαίει η Μάρθα κι η Μαρία

για το Λάζαρο τον αδελφό της

και το φίλο καρδιακό της.

Ο Λάζαρος επέθανε

εδώ και τρεις ημέρες.

Για δείξτε μου τον τάφο του,

για δείξτε μου το μνήμα.

Λάζαρε, Λάζαρε, έβγα έξω.

Πες μας, Λάζαρε, τι είδες

εις τον Άδη που επήγες;

Είδα φόβους, είδα τρόμους,

είδα βάσανα και πόνους,

δώστε μου λίγο νεράκι

να ξεπλύνω το φαρμάκι.


Άλλο ένα "λαζαρικό" που τραγουδιέται στη Στερεά Ελλάδα στο ρυθμό του "Κάτω στο γυαλό, κάτω στο περιγιάλι":

Πού 'σαι, Λάζαρε,

πού είναι η φωνή σου

που σε γύρευε

η μάνα κι η αδερφή σου;

Ήμουνα στη γη

βαθιά χωμένος

κι απ' τους εχθρούς,

εχθρούς βαλαντωμένος.

Βάγια, βάγια των βαγιών

τρώνε ψάρια τον κολιόν

και την άλλη Κυριακή

ψήνουν το παχύ αρνί.

ΠΑΣΧΑ


Η Μεγάλη Εβδομάδα


Τη Μεγάλη Εβδομάδα, οι πιστοί γιορτάζουν την ανάμνηση της πορείας του Κυρίου από τη θριαμβευτική Του είσοδο στα Ιεροσόλυμα ως τη Σταύρωσή Του και την Ανάσταση.

Από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, που στην ουσία αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα, και κάθε βράδυ, οι χριστιανοί πηγαίνουν στην εκκλησία και παρακολουθούν με κατάνυξη τις Ιερές Ακολουθίες.

Το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων θα ακουστούν με ύμνους και ευαγγέλια δύο περιστατικά της ζωής του Κυρίου: ‟Το πάθημα της ξερανθείσης συκής” και ‟τη μνήμη του Ιωσήφ Παγκάλου”. Περιστατικά που μιλούν αλληγορικά για το ότι ο Κύριος περιμένει από τους πιστούς να τον ‟θρέψουν” με τους καρπούς της ενάρετης ζωής τους.

Έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη λειτουργία ο παπάς ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια.

Στη Θράκη, όπως και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας, την ημέρα αυτή συνηθίζονται τα "βαγιοχτυπήματα". Οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες για να "λευτερωθούν" πιο γρήγορα.

Σε κάποια χωριά της Θράκης τα κορίτσια φτιάχνουν στεφάνια από βάγια και τα ρίχνουν στο ρέμα. Η κοπέλα της οποίας στο στεφάνι φτάνει πρώτο στη ρεματιά κερνά τις υπόλοιπες στο σπίτι της.

Στη Λέσβο τα παιδιά, μετά την εκκλησία, στόλιζαν ένα δεμάτι από κλαδιά δάφνης με κόκκινα ή πράσινα κομματάκια από ύφασμα, κρεμούσαν κι ένα κουδούνι και καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας και λέγοντας εξορκισμούς για τους ψύλλους και τα ποντίκια, έδιναν κι ένα κλαράκι δάφνης στη νοικοκυρά, η οποία τα κερνούσε κάτι.

Στην Τήνο, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την "αργινάρα", μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη. Όταν έφταναν στη θάλασσα πετούσαν το στεφάνι στο νερό.

Την ημέρα αυτή είναι έθιμο, αν και ακόμα Σαρακοστή, να τρώμε ψάρι.