Powered By Blogger

19.1.10

Υπαπαντή του Χριστού,


Image and video hosting by TinyPic
Image and video hosting by TinyPic
Υπαπαντή του Χριστού,Στις 2 Φεβρουαρίου εορτάζεται η Υπαπαντή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Το 541 μΧ, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός καθιερώνει την εορτή της Υπαπαντής, της ημέρας δηλαδή που ο Ιησούς Χριστός προϋπαντήθηκε στον Ναό του Σολωμόντα από τον γέροντα ιερέα Συμεών.
Σύμφωνα με τον νόμο του Μωυσή, κάθε πρωτότοκο αρσενικό παιδί έπρεπε να αφιερώνεται στον Θεό και να προσφέρει, την τεσσαρακοστή ημέρα από τη γέννησή του, θυσία στον Θεό ένα ζεύγος τρυγόνων ή δυο νεοσσούς περιστερών (Λουκά β 22-24, Έξ. ιγ 2, Λευιτ ιβ 6-8). Έτσι η Θεοτόκος, 40 ημέρες μετά τη Γέννηση του Χριστού, πήγε τον υιό της στην Ιερουσαλήμ για να τον παρουσιάσει στο Ιερό.
Αυτή την ημέρα και την ώρα που έμπαιναν στον Ναό η Παναγία, ο Ιησούς Χριστός και ο Ιωσήφ ο μνήστωρ, βρέθηκε εκεί ο δίκαιος Συμεών, φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα, για να τους προϋπαντήσει στην είσοδο. Ο Συμεών, που ήταν ένας δίκαιος, ευλαβής και ηλικιωμένος ιερέας,είχε πληροφορηθεί από θεία αποκάλυψη, ότι δεν θα πεθάνει προτού δει τον αναμενόμενο Μεσσία και Σωτήρα του κόσμου.
Ο Συμεών περιμένει στην είσοδο του ναού κι εκεί συναντιέται με τον Ιησού, τον οποίο οδηγεί στο ιερό συνοδευόμενος από την Παναγία και τον Ιωσήφ. Ο Συμεών δέχτηκε στις αγκαλιές του τον Κύριο έχοντας καταλάβει από θεία φώτιση ότι αυτός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας. Τότε ο Συμεών δοξάζει τον Θεό λέγοντας "Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη, ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου, ο ητοίμασας κατά πρόσωπον πάντων των λαών, φως εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού σου Ισραήλ". Η γνωστή φράση "Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα", που είναι η τρίτη και τελευταία Ωδή της Καινής Διαθήκης, ερμηνεύεται ότι ο Συμεών, με χαρά κλείνει τα μάτια του και παραδίδει την ψυχή του στον Θεό, έχοντας δει με τα μάτια του τον Σωτήρα του κόσμου. Γράφει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης πως όλοι θα ήθελαν να είναι στην θέση του Συμεών του Θεοδόχου και να κρατούν στην αγκαλιά τους τον Δεσπότη Χριστό.
Η Παναγία και ο Ιωσήφ ο μνήστωρ θαύμασαν αυτά που έλεγε ο Συμεών ο Θεοδόχος. Τότε τους ευλόγησε ο Συμεών και είπε στην Θεοτόκο "Ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον. Και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία, όπως αν αποκαλυφθώσιν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί". Προφητεύει ο δίκαιος Συμεών ότι ο Ιησούς Χριστός θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, όσοι πιστέψουν σ' Αυτόν θα σώσουν τις ψυχές τους, κι όσοι δεν Τον πιστέψουν θα χαθούν. Προφητεύει ακόμη ο Συμεών τον ψυχικό πόνο που θα νιώσει η Παναγία ως μητέρα του Χριστού κατά την Σταύρωση.
Ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης ερμηνεύοντας την φράση "αποκάλυψις των διαλογισμών" γράφει ότι μετά την Σταύρωση και τα Θεία Πάθη, θα φανεί ποιοι είναι μαζί με τον Χριστό και ποιοι με τους διώκτες του.
Στον Ναό κατά την Υπαπαντή, βρισκόταν και η προφήτισσα Άννα μια σεβάσμια γερόντισσα που περνούσε ημέρα και νύχτα στο ιερό με νηστεία και προσευχή. Η προφήτισσα Άννα αφού προσκύνησε τον Ιησού, δόξασε τον Θεό και έλεγε σε όλους ότι ήρθε ο Μεσσίας που θα φέρει την λύτρωση σε όλους τους πιστούς (Λουκά β 36-38).
Στις ημέρες μας, 40 ημέρες μετά την γέννηση ενός παιδιού, γίνεται ο σαραντισμός. Ο σαραντισμός είναι η προσφορά του νεογέννητου παιδιού στον Θεό και γίνεται σε μίμηση του σαραντισμού του Χριστού, είναι το πρώτο βήμα που κάνει το παιδί προς την Εκκλησία. Οι Πατέρες όρισαν τον αριθμό των 40 ημερών επειδή χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα ο οργανισμός της γυναίκας για να επιστρέψει στην κατάσταση που ήταν πριν την εγκυμοσύνη. Στην ακολουθία του σαραντισμού ο ιερέας διαβάζει ευχές ευλογώντας το παιδί και την μητέρα.
Απολυτίκιο Υπαπαντής:
Χαίρε κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· εκ σου γαρ ανέτειλεν ο Ήλιος της δικαιοσύνης, Χριστός ο Θεός ημών, φωτίζων τους εν σκότει. Ευφραίνου και συ Πρεσβύτα δίκαιε, δεξάμενος εν αγκάλαις, τον ελευθερωτήν των ψυχών ημών, χαριζόμενον ημίν, και την Ανάστασιν.
TΡΙΤΗ 2 Φεβρουαρίου 2010

Εορτάζουμε την Υπαπαντή του Κυρίου
και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.



Την Υπαπαντή, τιμά και γιορτάζει με λαμπρότητα και κάθε επισημότητα και η Μεσσηνιακή πρωτεύουσα η Καλαμάτα!


Ποιό είναι, όμως το γεγονός της Υπαπαντής;;;

Το γεγονός της Υπαπαντής πού εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς (Β, 22-35 του Ευαγγελίου του) συνέβη
σαράντα ημέρες μετά τη γέννηση τού Ιησού.


Image and video hosting by TinyPic




«Κόλπους Πατρός τυπούσι του σου,Χριστέ μου, του Συμεών αι χείρες, αι φέρουσί σε.»

Τους κόλπους του ουρανίου Πατέρα συμβολίζουν, Χριστέ μου, τα χέρια του Συμεών που Σε κράτησαν στην αγκαλιά του.



Μόλις πέρασαν σαράντα ημέρες από την γέννηση του Θεανθρώπου, προσεφέρθη ο Κύριος στο ιερό υπό Μητρός Παρθένου, και υπεδέχθη Αυτόν ο πρεσβύτης Συμεών. Κατά τη διάταξη του Μωσαϊκού νόμου «παν άρσεν πρωτότοκον έσται αφιερωμένον τω Θεώ, και την εις τούτον νενομισμένην θυσίαν προσενέγκη, ζεύγος τρυγόνων, ή δύο νεοσσούς περιστερών». Δηλαδή, κάθε πρωτότοκο αρσενικό παιδί ήταν αφιερωμένο στο Θεό, και προς τούτο γινόταν μία συγκεκριμένη τελετή στο ναό, περιλαμβάνουσα και προσφορά δύο τρυγόνων ή περιστεριών.

Λαβών δε ο πρεσβύτης Συμεών τον Κύριο της δόξης στα χέρια του είπε το «Νυν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα κατά το ρήμα σου εν ειρήνη…». Τώρα, δηλαδή, Κύριε, ας πεθάνω, αφού είδα το Σωτήρα του κόσμου. Διότι αυτό περίμενε χρόνια ο δίκαιος Συμεών˙ να δει με τους οφθαλμούς του τον Κύριο και Θεό του. Και πλέον ευτυχισμένος μπορούσε να υπάγει εις τα αγκάλας του Θεού.



Έπειτα από αυτή τη γενική αναφορά, γίνεται κατανοητό ότι ο σαραντισμός έχει τις ρίζες του στην εποχή του Μωυσή (καθώς αυτό το στοιχείο το αντλούμε μέσα από τον Μωσαϊκό νόμο). Λέγοντας «σαραντισμό», εννοούμε ότι η μητέρα προσφέρει το νεογέννητο στο ναό και αυτό προς δόξαν του τριαδικού Θεού.

Η γυναίκα, έπειτα από την κύηση χρειάζεται ένα διάστημα ώστε να επανέλθει και πάλι στην προ του τοκετού κατάσταση. Αυτό το διάστημα ίσως είναι λιγότερο από της σαράντα ημέρες, αλλά από τη στιγμή την οποίαν οι πατέρες της εκκλησίας θέσπισαν αυτό τον συμβολικό αριθμό, οφείλουμε κι εμείς να τον υπακούμε.. Σίγουρα αυτοί κάτι παραπάνω θα γνώριζαν για να εισάγουν αυτό το διάστημα των σαράντα ημερών. Ας μη μας διαφεύγει άλλωστε ότι την εποχή διαμορφώσεως των τελετουργικών της Εκκλησίας μας, τόσες ημέρες εχρειάζοντο.

Η γυναίκα λοιπόν, κατά το πρότυπο της Παναγίας, έπειτα από σαράντα ημέρες πηγαίνει το βρέφος στο ναό για δυο λόγους. Πρώτον, για να εισάγει το βρέφος στο ναό, ώστε αυτό να μπορεί στη συνέχεια να βαπτισθεί και να συμμετάσχει στην εν Χριστώ λατρευτική ζωή, και δεύτερον για να καθαρισθεί και αυτή (καθώς οι ευχές του σαραντισμού αναφέρονται και στον καθαρισμό της γυναικός).



Παρατηρούμε ότι, όταν η γυναίκα έρχεται στο ναό για να λάβει υπο του ιερέως την ευχή του σαραντισμού, ο ιερεύς δεν την αφήνει να μπει στον κυρίως ναό, διότι θεωρείται ακόμα ακάθαρτη. Ακάθαρτη και όχι αμαρτωλή, όπως το συγχέουν πολλοί άνθρωποι στις ημέρες μας. Η γυναίκα δεν διέπραξε καμία αμαρτία, αντιθέτως έφερε στον κόσμο έναν άνθρωπο. Ακαθαρσία θεωρείται ό,τι αποβάλλεται από τον ανθρώπινο οργανισμό, δια τούτο και παραμένει η γυναίκα έπειτα από την κύηση στον οίκο της για σαράντα ημέρες, ώσπου να καθαριστεί πλήρως και να μπορεί να συμμετάσχει και πάλι στη λατρευτική ζωή της εκκλησίας. Γι΄αυτό το λόγο και διαβάζει ο ιερεύς την ευχή στον πρόναο του ναού και έπειτα καθώς λαμβάνει στα χέρια του το βρέφος και το εισάγει στον κυρίως ναό, τότε και η γυναίκα, αφού έχει καθαρισθεί από τις ευχές, ασπάζεται μετ’ ευλαβείας τις εικόνες. Όλα αυτά γίνονται προς μίμηση του σαραντισμού του Κυρίου.



Ας δούμε όμως τώρα λίγο αναλυτικότερα την ακολουθία του σαραντισμού.

Σήμερα, ως γνωστόν, η ακολουθία του σαραντισμού αποτελείται από τέσσερις ευχές. Θέμα και των τεσσάρων ευχών είναι η προσαγωγή του βρέφους στο ναό κατά το πρότυπο του Κυρίου (σύμφωνα με τις διατάξεις του Μωσαϊκού νόμου). Οι ευχές αποτελούν ευλογίες του βρέφους και δεήσεις υπέρ αυτού, που κατά «μίμησιν» του Κυρίου προσάγεται στο ναό και αφιερούται στο Θεό. Αυτός είναι και ο εμφανείς σκοπός της ακολουθίας. Το παιδί εισέρχεται στην εκκλησία και αυτό σαραντίζει και όχι η μητέρα του. Η μητέρα συνοδεύει το βρέφος και ευλογείται μαζί με αυτό. Αναφέροντας ότι, η ευλογία περιλαμβάνει και τους δυο γονείς μαζί, και όχι μόνο την μητέρα, όπως συνήθως γίνεται.

Πρέπει επίσης να επισημανθεί το γεγονός, ότι το βρέφος είναι χωρίς αμφιβολία αβάπτιστο, διότι προϋποθέτουν και οι δυο ευχές ότι η είσοδός του στο ναό γίνεται για πρώτη φορά, καθώς ζητούν να αξιωθεί «εν καιρώ ευθέτω» του αγίου βαπτίσματος. Εξ άλλου οι ευχές της πρώτης ημέρας, της ογδόης, και της τεσσαρακοστής παρουσιάζουν προοδευτικό χαρακτήρα και εντάσσονται ουσιαστικά στις προβαπτισματικές πράξεις. Η κλιμάκωσις είναι φανερή. Την πρώτη ημέρα ευλογείται το βρέφος και χαιρετίζεται η έλευσή του στο κόσμο. Την όγδοη λαμβάνει το όνομα και χαρακτηρίζεται πια «δούλος Χριστού» και «χριστιανός». Την τεσσαρακοστή ημέρα εισέρχεται στο ναό του Θεού και «προσφέρεται» σε Αυτόν. Έπονται δε, η κατήχησις, το βάπτισμα, το χρίσμα και η θεία κοινωνία.

Image and video hosting by TinyPic
Επίσης, κατά την παράδοση αλλά και κατά τις τυπικές διατάξεις της ακολουθίας, έπειτα από την ανάγνωση των ευχών, ο ιερεύς κρατώντας στα χέρια του το βρέφος το εισάγει στο ιερό βήμα αδιακρίτως φύλου. Σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Ι. Φουντούλη, ούτε οι ευχές, ούτε οι τυπικές διατάξεις της ακολουθίας κάνουν διαχωρισμό μεταξύ φύλου, αλλά εισάγονται στο ιερό βήμα και προσκομίζονται στο Θεό (καθώς ο ιερεύς τα ανυψώνει με τα χέρια του στον ουρανό), ως «δώρον» και «ανάθημα». Πού αλλού θα προσφερθεί το δώρο στο Θεό, παρά στο θυσιαστήριό του; Αυτό ακριβώς ερμηνεύει και την είσοδο όλων των βρεφών αδιακρίτου φύλου στο Άγιο βήμα. Δεν έχει καμία σχέση με την ιερωσύνη που επιφυλάσσεται στους άνδρες. Πρόκειται περί πράξεως προσφοράς του νέου ανθρώπου στο Θεό και για τον χριστιανισμό δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ άρρενος και θηλαίου.

Συνελοντ’ ειπείν, ο σαραντισμός είναι μια πανάρχαια λειτουργική πράξη της εκκλησίας μας, η οποία έχει τις ρίζες της στον Μωσαϊκό νόμο, καθώς αυτός γίνεται σήμερα ως προτύπωση της υπαπαντής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και οι γυναίκες συμβολίζουν την Παναγία, η οποία έφερε στις αγκάλες της τον Υιόν της και τον πρόσφερε στον ναό ως θυσίαν «ευπρόσδεκτη».

Αγία Εικόνα της Υπαπαντής



Image and video hosting by TinyPic



Η Εικόνα της Θεομήτορος, ιστορηθείσα κατά το 672 μ. Χ., βρέθηκε σε έναν στάβλο ενός Οθωμανού ύστερα από όραμα ενός σταβλίτη, κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ενώ η Εικόνα στο πίσω μέρος της σανίδας ήταν όλη καμένη, στο μπροστινό μέρος ήταν τελείως ανέπαφη. Έφερε επιγραφή με την επωνυμία ΥΠΑΠΑΝΤΗ, ως αφιερωμένη εις τον Ιερόν Ναόν της Υπαπαντής του Σωτήρος ημών, τον πυρποληθέντα κατά τας προ αιώνων αιχμαλωσίας της Πελοποννήσου. Ήταν καμένη στο πίσω μέρος διότι ήταν μέσα στον Ναό που πυρπολήθηκε. Διαφυλάχθηκε η μπροστινή όψη της αβλαβής, κατά βούληση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Μετά την εύρεση της Αγίας Εικόνας ανηγέρθη στον τόπον τον οποίο ανευρέθη, μικρή κατ’ αρχάς Εκκλησία υπό το όνομα Υπαπαντή προς τιμήν της επιγραφής της Αγίας Εικόνας, αλλά καθώς και του αρχαίου Ναού της Υπαπαντής, όπου ήταν στον τόπο εκείνο. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος κατεδαφίστηκε ο μικρός αυτός Ναός και αντί αυτού ανηγέρθη νέος μεγαλοπρεπέστατος Ναός της Υπαπαντής, όπου εγκαινιάσθηκε στις 19 Αυγούστου 1873, όπου έκτοτε είναι και ο Μητροπολιτικός Ναός της Καλαμάτας.

Την Αγία Εικόνα της Υπαπαντής σέβονται και τιμούν όχι μόνον οι κάτοικοι της Καλαμάτας, αλλά και απανταχού οι Έλληνες, όπου αναρίθμητα θαύματα επιτελεί σε εκείνους που με πίστη την επικαλούνται. Μεταξύ δε των άλλων, οικονόμησε και το εξής ακόλουθο μέγα θαύμα, όπου έσωσε τον λαό της Καλαμάτας από βέβαιον παντελή αφανισμό. Κατά το έτος 1841, κατά τους θερινούς μήνες και στην αρχή του Φθινοπώρου, έπεσε νόσος βαρύτατη σε όλο τον δήμο της Καλαμάτας και ιδιαιτέρως στην πόλη της Καλαμάτας. Καμία οικία δεν υπήρχε που να μην την είχε «χτυπήσει» η νόσος αυτή, ώστε οι οικείοι των ασθενούντων και οι επισκεπτόμενοι ιατροί απηύδησαν περιποιούμενοι τους ασθενείς. Ο πικρός θάνατος θέριζε ανηλεώς τους ασθενείς σε καθημερινή βάση, όπου οι καμπάνες των Εκκλησιών κάθε ώρα ανήγγειλαν και ένα νέο θάνατο. Δεν υπήρχε καμία ημέρα που να μην υπήρχαν νεκρά σώματα συνοδευόμενα εις τους τάφους. Μέρα και νύχτα ο θρήνος ήταν ο ήχος της πόλεως, μια λύπη και δυστυχία ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των ανθρώπων. Βλέποντας οι Καλαματιανοί την μάστιγα της ασθενείας και τον πικρό θάνατο που θέριζε κάθε ηλικία, ζήταγαν επιμόνως να γίνει λιτανεία της Αγίας Εικόνος, κατά κοινή παράκληση των πολιτών, όπως με τις πρεσβείες Αυτής προς τον Θεό να παύση η δεινή ασθένεια και ο πικρός θάνατος. Τότε οι άρχοντες της πόλης πρόσταξαν να γίνει τριήμερος νηστεία και μετά το τέλος αυτής παράκληση και λιτανεία. Ω των θαυμασίων σου, Δέσποινα αγνή! Την ώρα της λιτανείας εξαφανίστηκε η νόσος προς δόξαν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού και της Υπερευλογημένης ενδόξου Αυτού Μητρός και Δεσποίνης ημών Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας. Ευχόμεθα με τις πρεσβείες της, να λυτρωθούμε και εμείς σωματικά και ψυχικά από πάσης ασθενείας και να αξιωθούμε την Βασιλεία των Ουρανών. Αμήν.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ


Η Υπαπαντή του Σωτήρος
Η Υπαπαντή του Σωτήρος είναι ο μητροπολιτικός ναός της μεσσηνιακής πρωτεύουσας. Είναι ένας από τους πιο μεγαλόπρεπους ναούς Βυζαντινού Ρυθμού, χτίστηκε το 1839 και εγκαινιάστηκε το 1879. Η δόμησή της είναι βασισμένη στον βυζαντινό ρυθμό και μέσα σε αυτή βρίσκεται μια αξιόλογη παλιά εικόνα της Παναγίας. Πανηγυρίζει κάθε 2 Φεβρουαρίου, ημέρα τοπικής αργίας, καθ όσον η Παναγία η Υπαπαντή είναι η προστάτης της Καλαμάτας.

Η Εικόνα της Θεομήτορος, ιστορηθείσα κατά το 672 μ. Χ., βρέθηκε σε έναν στάβλο ενός Οθωμανού ύστερα από όραμα ενός σταβλίτη, κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ενώ η Εικόνα στο πίσω μέρος της σανίδας ήταν όλη καμένη, στο μπροστινό μέρος ήταν τελείως ανέπαφη. Έφερε επιγραφή με την επωνυμία ΥΠΑΠΑΝΤΗ, ως αφιερωμένη εις τον Ιερόν Ναόν της Υπαπαντής του Σωτήρος ημών, τον πυρποληθέντα κατά τας προ αιώνων αιχμαλωσίας της Πελοποννήσου. Ήταν καμένη στο πίσω μέρος διότι ήταν μέσα στον Ναό που πυρπολήθηκε. Διαφυλάχθηκε η μπροστινή όψη της αβλαβής, κατά βούληση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Μετά την εύρεση της Αγίας Εικόνας ανηγέρθη στον τόπον τον οποίο ανευρέθη, μικρή κατ’ αρχάς Εκκλησία υπό το όνομα Υπαπαντή προς τιμήν της επιγραφής της Αγίας Εικόνας, αλλά καθώς και του αρχαίου Ναού της Υπαπαντής, όπου ήταν στον τόπο εκείνο. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος κατεδαφίστηκε ο μικρός αυτός Ναός και αντί αυτού ανηγέρθη νέος μεγαλοπρεπέστατος Ναός της Υπαπαντής, όπου εγκαινιάσθηκε στις 19 Αυγούστου 1873, όπου έκτοτε είναι και ο Μητροπολιτικός Ναός της Καλαμάτας.