Η Αγία οσιοπαρθενομάρτυς Ευγενία

Η Αγία οσιοπαρθενομάρτυς Ευγενία
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η μελέτη των βίων των Αγίων εμπνέει εν­θουσιασμό, σταθεροποιεί την πίστη στην αγιότητα και τη δύναμη της Πίστεώς μας, προτρέπει σε μίμηση, διδάσκει, υψώνει στα ουράνια, δημιουργεί αγία ατμόσφαιρα.
Τα θαυμαστά κατορθώματα των αγίων φαίνονται απίθανα, όταν εξετάζονται με τα ό­ρια της ανθρώπινης δυνάμεως, αλλά δεν εί­ναι απίθανα για την παντοδυναμία του Θεού, γιατί Εκείνος ενισχύει τους Αγίους. Η μελέ­τη των βίων των Αγίων προκαλεί τα ωραιό­τερα συναισθήματα, φέρνει δάκρυα κατανύξεως. Μας κάνει να στεκόμαστε με θαυμα­σμό μπροστά στις θυσίες και στην αυταπάρ­νηση των μεγάλων αυτών ανθρώπων και να καταλαβαίνουμε τη μικρότητά μας. Το παρά­δειγμά τους, ατίμητο διαμάντι, ακτινοβολεί πάντοτε στο δρόμο της ζωής μας. Και το όνομά τους μόνο, όσες φορές το προφέρου­με, γλυκαίνει τους πόνους μας και μας τονώ­νει.
Όποιος μαθαίνει τις λεπτομέρειες της ζωής τους, εφοδιάζεται με φως, που φωτίζει το δρόμο του, προμηθεύεται Φτερά για να πετά σε ύψη, βάλσαμο αντλεί για να γλυκαί­νη τους πόνους του.
Η απεικόνιση των θαρραλέων μορφών της πίστεως μας δίνει μεγάλη δύναμη και μας ενισχύει την ευλάβεια και τον θαυμασμό μας για το πως μορφώνει η πίστη τον αδύναμο άνθρωπο και τον κάνει ήρωα, έτοιμο να θυ­σιαστή για την δόξα του Θεού!






ΤΡΟΠΑΡΙΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ
Ήχος δ'
Ως γενναίον εν μάρτυσιν



Εν κυμβάλοις ηχήσωμεν, εν ωδαiς αλαλάξω­μεν. η Χριστού ανάδειξις πεφανέρωται. των Προ­φητών τα κηρύγματα, το πέρας εδέξαντο. ον γαρ έφησαν σαρκί, τοις βροτοίς εμφανίζεσθαι, αποτίκτεται, εν αγίω Σπηλαίω, και εν φάτνη, ανακλίνε­ται ως βρέφος, και σπαργανούται ως νήπιον.

Προεόρτια άσματα, διανοίας ευθύτητι, της Χρι­στού Γεννήσεως προηχήσωμεν. ο γαρ Πατρί και τω Πνεύματι, υπάρχων ομότιμος, δια σπλάχνα το ημών, ενδυσάμενος φύραμα, μέλλει, τίκτεσθαι, Βηθλεέμ εν τη πόλει, ου τον τόκον, τον απόρρητον Ποιμένες, μετά Αγγέλων ανύμνησαν.

Ανερμήνευτον Σύλληψιν, και ανέκφραστον Γέν­νησιν, η Παρθένος βλέπουσα, κατεπλήττετο. και προσεφθέγγετο χαίρουσα, ομού και δακρύουσα. Επιδώσω σοι μαζόν, τω τα σύμπαντα τρέφοντι, ή υμνήσω σε, ως Υιόν και Θεόν μου; ποίαν εύρω, επί σοι προσηγορίαν, ακατονόμαστε Κύριε;



Ευγενική καταγωγή

Στα χρόνια του βασιλιά Κομμόδου στα 270 μ.Χ. ήταν στην Αλεξάνδρεια ένας πολύ πλούσιος έπαρχος και ξακουστός άρχοντας, ο Φίλιππος.
Γυναίκα του ήταν η Κλαυδία, είχε δυο γιους και μια κόρη, την Ευγενία, που είχε ευγένεια ψυχής και ασύγκριτη ομορφιά ψυχής και σώματος. Ο πατέρας της είχε την εξoυσία ολόκληρης της Αι­γύπτου. Αv και ήταν ειδωλολάτρης, κυβερνούσε δίκαια το λαό του. Αγαπούσε τους καλούς και τι­μωρούσε αυστηρά τους κακούς. Έδιωχνε απ' την επαρχία του τους μάντεις και τους Ιου­δαίους. Πολλούς τους σκότωνε δίκαια, τους χρι­στιανούς δεν τους μισούσε, γιατί ήξερε ότι ήταν καλοί και συνετοί, γι' αυτό τους εκτιμoύσε. Αλλά σύμφωνα με τη διαταγή του βασιλιά, δεν τους ά­φηνε να κατοικούν μέσα στην πόλη, αλλά έξω από το τείχος.



Επιμελημένη μόρφωση

Η Ευγενία ήταν προικισμένη με πολλά προ­σόντα. Ήταν έξυπνη και έμαθε ρωμαϊκά και ελ­ληνικά, ήταν πολύ μορφωμένη στα δέκα πέντε της χρόνια κι όλοι τη θαύμαζαν.
Ο ένδοξος ύπατος Ακυλίνoς τη ζήτησε από τον πατέρα της σε γάμο. Όταν ο Φίλιππος το ανάφερε στην κόρη του και τη ρώτησε αν θέλει να γίνουν οι γάμοι της, εκείνη απάντησε ότι θα ήθελε να μείνει παρθένος και ν' αφοσιωθή στη μάθηση. Διάβαζε και πολλά βιβλία των χριστια­νών, που της εφαίνοντο αληθέστερα.



Φωτίζεται από το Πνεύμα το Άγιον

Μια μέρα πέσανε στα χέρια της οι επιστολές του αποστ. Παύλου. Τις διάβασε προσεκτικά και συγκινήθηκε βαθειά, γιατί ήξερε ότι ένας είναι ο αληθινός Θεός που δημιούργησε όλο τον κόσμο «εκ του μη όντος». Έτσι πίστεψε σ' Αυτόν, γιατί την φώτισε το Άγιο Πνεύμα. Δε φανέρωσε ό­μως την πίστη της, γιατί φοβόταν. τους γονείς της, μόνο τους παρακάλεσε να την αφήσουν να πάει έξω απ' τη πόλη, να δει τα χωριά τους. Οι γονείς δεν υποψιάστηκαν τίποτε και της είπαν να πάει όπου θέλει.
Συνοδευμένη απ' τους ευνούχους, που ήξε­ραν κι αυτοί Ελληνικά, γιατί ήταν παρόντες στα μαθήματά της, ανέβηκε στην άμαξα και πήγε σ' ένα τόπο όπου είχαν οι χριστιανοί εκκλησία και έψαλλαν. Ο Πανάγαθος επέτρεψε να λένε εκεί­νη την ώρα τα λόγια του Προφήτη: «πάντες οι Θεοί των εθνών δαιμόνια».
Όταν τα άκουσε αυτά η Ευγενία αναστέναξε βαθιά και είπε στους ευνούχους: «Αγαπημένοι αδελφοί, μόνο οι χριστιανοί ξέρουν την αλήθεια, όπως φαίνεται κι απ' τα βιβλία τους, αλλά κυρίως απ' τη ζωή τους, γι' αυτό Θέλω να γίνω χριστιανή κι αν ποθήτε και σεις τη σωτηρία σας, ακολου­θήστε με, δεν θα σας έχω σαν δούλους, αλλ' αγαπημένους μου αδελφούς. Θα έχομε ένα Πα­τέρα, το Δημιουργό μας. Τους είπε πολλά απ' το περίσσευμα της καρδιάς της, κι εκείνοι της υποσχέθηκαν ότι δεν θα την απoxωριστoύγ ποτέ.
Όταν νύκτωσε, έφυγαν ήσυχα. Οι δούλοι προπορεύονταν και δεν κατάλαβαν, γιατί ήταν σκοτεινά ή γιατί ο Θεός το επέτρεψε, ότι εκεί ή­ταν ένα μοναστήρι, σ' ένα ήσυχο τόπο, και η Ευ­γενία είπε στους ευνούχους: «Εδώ είναι συγκεν­τρωμένοι πολλοί χριστιανοί, κι έχουν ένα πολύ ενάρετο επίσκοπο, τον Έλενο, και ένα ηγούμενο για να οδηγή τους αδελφούς στην οδό της σωτη­ρίας. Και οι δυο έκαναν πολλά θαύματα, κάνουν αγρυπνίες ολονύκτιες και δοξάζουν τον Πανάγα­θο. Αλλά δεν επιτρέπεται να μπει γυναίκα. Κόψτε μου λοιπόν τα μαλλιά, θα ντυθώ σαν άνδρας για να μείνω στην αδελφότητα».
Οι δούλοι έκαναν ό,τι τους είπε με χαρά.



Βάπτιση και αφιέρωση

Σε λίγο είδαν τον επίσκοπο Έλενο που ερχό­ταν απ' την Ηλιούπολη με πολλούς χριστιανούς που έψαλλαν. Αυτό αύξανε τον πόθο της, γι' αυ­τό όκολούθησε τους χριστιανούς στη Μονή. Ερώτησε δε κάποιον που τον έλεγαν Ευτρόπιο: «Ποιος είναι ο σεβάσμιος αυτός γέροντας που προπορεύεται;» Κι εκείνος της απάντησε ότι ήταν ο αγιώτατος Έλενος που έκανε θαύματα και πολλές φορές βάσταξε αναμμένα κάρβουνα στην ποδιά του, χωρίς να πάθει τίποτα.
Εκείνες τις μέρες παρουσιάστηκε κάποιος μάντης Ζαρέας κι έλεγε ότι ήταν απεσταλμένος του Θεού, δάσκαλος και ευεργέτης των ανθρώ­πων και ότι ο Έλενος ήταν ψεύτης. Όταν τα έ­μαθε αυτά ο Έλενος διέταξε ν' ανάψουν μεγάλη φωτιά και είπε στον Ζαρέα. «Ας μπούμε κι οι δυο μας στη φωτιά, κι όποιος δεν καεί, εκείνος θα είναι σταλμένος από τον Θεό»: Κι ο Ζαρέας απάντησε: «Μπες εσύ πρώτος». Ο Έλενος προ­σευχήθηκε και μπήκε άφοβα μέσ' τη φωτιά. στά­θηκε αρκετή ώρα χωρίς να καεί ούτε μια τρίχα απ' το κεφάλι του. Ο Ζαρέας φοβήθηκε όταν είδε το θαύμα και ήθελε να φύγει. Αλλ' ο λαός τον άρπαξε και τον έρριξε στις φλόγες. Ευθύς άρχισε να καίεται και να φωνάζει και με δάκρυα να παρακαλεί. Τον λυπήθηκε ο επίσκοπος και τον έβγαλε μισοπεθαμένο και ο λαός τον έδιωξε έξω απ' την πόλη.
Όταν τα άκουσε αυτά η Ευγενία παρακάλε­σε τον Ευτρόπιο να πει στον Επίσκοπο να τους δεχτεί στην αδελφότητα, να γίνουν καλόγεροι. Ο Ευτρόπιος δέχτηκε να μεσολαβήσει και είπε στον ευσεβέστατο Έλενο: «Τρεις ειδωλολάτρες, απαρνήθηκαν τα είδωλα και σε παρακαλούν να τους βαπτίσεις, για να μείνουν σrην ποίμνη σου όλη τους τη ζωή». Ο άγιος Επίσκοπος απάντησε στην Ευγενία: «Ο Κύριος να σε αξιώσει να νική­σεις τη φύση σου, γιατί για την αγάπη Του άλλα­ξες σχήμα και όνομα. Ο Πανάγαθος φροντίζει για τη σωτηρία σου, προσπάθησε να δείξεις την ευγένεια της ψυχής σου, όπως μου αποκάλυψε ο Κύριος, γιατί ετοίμασες τον εαυτό σου καθαρό δοχείο και κράτησες την παρθενία του σώματος και της καρδιάς, άφησες την δόξα και τα πλούτη γιατί πόθησες την αιώνια αγαλλίαση».
Κατόπιν στράφηκε και προς τους πιστούς δούλους και τους είπε: «Ο Πανάγαθος μου φα­νέρωσε και για σας ότι είστε δούλοι αλλά ελεύθεροι στη ψυχή κι ο Χριστός σας λέγει: δεν σας καλώ δούλους, αλλά φίλους. Είστε μακάριοι που δεν εμποδίσατε την κυρία σας στον καλό της σκοπό, αλλά πρόθυμα την συνοδεύσατε, Γι' αυτό θα σας ανταμείψει και τους τρεις ο Κύριος, στη Βασιλεία Του».
Αυτά τους είπε μυστικά, χωρίς να τ' ακούση κανείς και τους βάπτισε και έγιναν καλόγεροι.
Όταν γύρισε η άμαξα στο παλάτι, έτρεξαν όλοι να υποδεχθούν την Ευγενία. Λυπήθηκαν πάρα πολύ όταν δεν την βρήκαν κι έκλαιαν οι γονείς και τ' αδέλφια της. Ολόκληρη η Αλεξάνδρεια θρηνούσε. Έστειλαν παντού ανθρώπους για να την βρουν. Ρωτούσαν όλους τους γεωργούς, τους μάντεις. Τότε σκέφτηκαν ότι οι Θεοί την άρπαξαν.



Υπόδειγμα μοναχού

Αφού έλαβε το άγιο σχήμα, η Ευγενία ήταν φωτεινό παράδειγμα στη Μονή. Πρώτη έμπαινε σ' όλες τις ακολουθίες και τελευταία έβγαινε. Είχε αγάπη για όλους και έκανε θαύματα, θεράπευε τους ασθενείς. Αλλά και οι δύο δούλοι αγωνίζονταν για να την μιμηθούν.
Ύστερα από τρία χρόνια ο ηγούμενος πέθανε κι οι μοναχοί που εκτίμησαν τις αρετές της Ευγενίας, την παρακαλούσαν να γίνει εκείνη ηγούμενος. Η Αγία δεν τολμούσε να παρακού­σει στην αδελφότητα και προσευχόταν. Άνοιξε το Ευαγγέλιο και διάβασε τα λόγια του Κυρίου που απεύθυνε στους Αποστόλους: «Όποιος θέ­λει να είναι πρώτος, ας γίνει μικρότερος και πάν­των διάκονος».
Δέχτηκε λοιπόν, αλλά εξακολουθούσε να κά­νει τις ευτελέστερες υπηρεσίες: κουβαλούσε νε­ρό, σκούπιζε τη Μονή, έκοβε ξύλα. Κυβερνούσε όμως την αδελφότητα θαυμάσια. Είναι αδύνατο να περιγράψουμε τους θεάρεστους αγώνες της. Ο μισόκαλος διάβολος όμως την φθόνησε. Την συκοφάντησαν στον έπαρχο κι εκείνος θύμωσε πάρα πολύ και διέταξε να φέρουν δεμένους όχι μόνο τον ηγούμενο, αλλά και όλους τους αδελφούς της Μονής που ήταν τρακόσιοι και τους φυλάκισαν ώσπου να βγάλει απόφαση να τους θανατώσουν. Μαζεύτηκαν από παντού άνδρες και γυναίκες για να παραβρεθούν στα βασανι­στήρια τους.



Άδικη κατηγορία

Όταν ήλθε η ορισμένη ώρα και ήταν όλοι στο θέατρο, έφεραν και τον ηγούμενο αλυσοδε­μένο και όλοι φώναζαν ότι είναι άξιος θανάτου. Ετοίμασαν τα άγρια θηρία, τους τροχούς, τη φωτιά κι άλλα φρικτά βασανιστήρια.
Τότε λέγει ο έπαρχος πολύ θυμωμένα στον ηγούμενο: «Τέτοιες αισχρές πράξεις σας πα­ραγγέλλει ο Χριστός σας να κάνετε; Τι ψυχή και τί καρδιά είχες, να μπεις στο σπίτι μιας τίμιας γυ­ναίκας σαν πνευματικός, γιατρός της ψυχής και του σώματος και προσπάθησες να εκμεταλλευ­τείς την απόλυτη εμπιστοσύνη που σου είχε;» Η Οσία με πολλή σεμνότητα και αξιοπρέπεια απάντησε: «Όχι, ο Πανάγαθος Θεός μου δεν διατάζει τέτοιες ανίερες πράξεις, αλλ' απεναντίας νομοθετεί υψηλά και θεάρεστα. Δεν έπρεπε, έπαρχε, να πιστέψεις την συκοφαντία τόσο εύκο­λα, ούτε να βγάλεις αμέσως την απόφαση, αλλά πρώτα ν' ακούσεις και τα δύο μέρη για ν' αποφα­σίσεις δίκαια. Πριν απολογηθώ σε παρακαλώ πολύ να μου κάνεις μια χάρη. Αν εγώ έσφαλα πραγματικά, όπως με κατηγορούν, να με τιμωρή­σεις ανάλογα. Αν όμως αποδειχθή ψεύτικη η συ­κοφαντία να μη τιμωρήσεις την κατήγορό μου, γιατί ο νόμος μας μας προτρέπει να μην ανταπο­δίδομε κακό αντί κακού, αλλά να ευεργετούμε αυτούς που μας πικραίνουν και μας αδικούν. Να μου υποσχεθείς αυτό που σου ζητώ και θα σου φανερώσω την αλήθεια».
Ο έπαρχος υποσχέθηκε με όρκο ότι θα φα­νεί συνεπής. Τότε η Ευγενία στράφηκε προς την κατηγορό της και της είπε: «Μελανθία, μπορείς να ξεγελάσεις τους ανθρώπους, αλλά θα μπορέ­σεις να πεις ψέματα και στον Πανάγαθο Θεό, που τιμωρεί τους συκοφάντες και φανερώνει την αλήθεια; Δεν έχεις τύψεις γιατί για την κακή σου επιθυμία θα σκοτωθούν τόσοι αθώοι;»
Αλλ' η Μελανθία δεν μετάνοιωσε καθόλου, ούτε φοβήθηκε το δίκαιο Θεό, αλλά έφερε μια δούλη της ψευδομάρτυρα, που βεβαίωσε ό,τι εί­πε η κυρία της. Ο έπαρχος οργίσθηκε περισσό­τερo και είπε στην Ευγενία: «Αδιάντροπη, τι έχεις να πεις για τις τόσες κατηγορίες που άκουσες;»­
Όταν είδε η Αγία ότι όλοι πίστευαν τα λόγια της Μελανθίας και θα θανάτωναν άδικα τόσους δικαίους ασκητές, καθώς σκεπτόταν και την κατηγορία στο άγιο σχήμα των μοναχών, είπε: «Καιρός είναι να φανερωθεί η αλήθεια. Μάρτυς μου ο Θεός, ότι εγώ είχα πόθο να υπομείνω τον πειρασμό αυτό μέχρι τέλους και να μη ομολογή­σω την αλήθεια για να πάρω το στεφάνι της υπομονής από τον Χριστό την ημέρα της Κρί­σεως. Αλλά για να μη συκοφαντηθεί το άγιο σχήμα, θα ομολογήσω εκείνο, που κανείς δεν ξεύρει παρά μόνο ο Κύριος».



«Είμαι η θυγατέρα σου Ευγενία»

Τόσει είναι ει δύναμει του Χριστού, ώστε και πολλές γυναίκες νίκεισαν τειν αδύνατει γυναικεία τους φύσει, για να πολεμήσουν τον πονηρό και ν' αποφύγουν τις ενέδρες του στον κόσμο.
Έπειτα λέγει στον έπαρχο Φίλιππο: «Μάθε ότι είμαι ει θυγατέρα σου Ευγενία, είσαι ο πατέ­ρας μου και η γυναίκα σου Κλαυδία είναι ει μητέ­ρα μου. Τα αδέλφια μου είναι ο Αβίτας και ο Σέργιος, αυτοί δε είναι οι ευνούχοι Πρωτάς και Υάκινθoς που θέλεισαν να με ακολουθήσουν ολοπρόθυμα και απαρνήθηκαν τα πάντα και σας τους αγαπητούς μου γονείς για τειν αγάπη του Δημιουργού μας.



«Ένας είναι αληθινός Θεός, ο Χρι­στός»

Τότε οι Χριστιανοί που ήταν εκεί για να θά­ψουν τα λείψανα των Οσίων, που θα θανάτω­ναν οι ειδωλολάτρες, όταν άκουσαν την ομολο­γία αυτή έψαλλαν μ' όλη τη δύναμη της ψυχής τους «Τις Θεός μέγας, ως ο Θεός ημών, ο ανα­καλύπτων απόκρυφα και τους σοφούς δια της ιδίας αυτών πανουργίας καταισχύνων;»
Πολλοί ειδωλολάτρες πίστεψαν στο Χριστό. Έγινε μεγάλη γιορτή και πανήγυρις γιατί βαπτί­στηκε και ο έπαρχος ο ίδιος κι έδωσε διαταγή να κατοικούν οι χριστιανοί ανεμπόδιστα μέσα στην πόλη, να έχουν ναούς και τα εισοδήματα που εί­χαν πριν. Έτσι οι χριστιανοί αφέθηκαν ελεύθεροι και άνθισε η ευσέβεια στην Αλεξάνδρεια.
Ο εχθρός όμως της αλήθειας φθόνησε και παρακίνησε μερικούς ειδωλολάτρες της πόλεως να διαβάλουν το Φίλιππο στους Βασιλείς. Πήγαν στη Ρώμη και είπαν: «Ο έπαρχος της Αλεξάν­δρείας, Φίλιππος, ενώ δέκα χρόνια κυβερνούσε καλά το λαό, τώρα δε ξέρουμε τι έπαθε και αρ­νήθηκε τους μεγάλους θεούς, για να προσκυνή­σει αυτόν που σταύρωσαν οι Εβραίοι. Εκτιμά πιο πολύ τους χριστιανούς παρά εμάς που λα­τρεύουμε τους πατροπαράδοτους θεούς, έτσι κινδυνεύει, να χαθεί η θρησκεία μας, αν δεν προ­λάβετε αμέσως». Όταν τα άκουσε αυτά ο βασι­λιάς έγραψε στο Φίλιππο. «Ο Αύγουστος, που ξέρει ότι σέβεσαι τους Θεούς σου χάρισε την εξουσία και σε τιμούσε σαν βασιλέα μάλλον ή σαν έπαρχο, να εξουσιάζεις όλη την Αίγυπτο και εμείς σε στερεώσαμε, δίδοντάς σου μεγαλυτέρα τιμή. Αλλά αυτά τα αξιώματα στα δώσαμε να τα έχεις, ενόσω ήσουν φίλος των Θεών, τώρα που ακούσαμε ότι αρνήθηκες τους Θεούς και τους περιφρονείς και σε μας παράκουσες, σε διατάσ­σουμε λοιπόν ή να τιμάς τους Θεούς όπως πριν ή θα σου αφαιρεθεί κάθε εξουσία καθώς και τα πλούτη σου».



Ο Φίλιππος χειροτονείται επίσκοπος

Όταν τα διάβασε αυτά ο Φίλιππος πούλησε όλα του τα υπάρχοντα και έδωσε τα μισά στους φτωχούς και τα άλλα μισά στην εκκλησία και τα μοναστήρια. Ήταν πολύ μορφωμένος και ευσε­βέστατος, γι' αυτό όλοι οι χριστιανοί της Αλεξαν­δρείας ζήτησαν να χειροτονηθεί επίσκοπος.



Μαρτυρικός θάνατος του Φιλίππου

Τότε οι βασιλείς έστειλαν άλλον έπαρχο, τον Τερέντιον, και του είπαν αν μπορέσει να σκοτώ­σει κρυφά τον Φίλιππο. Μόλις πήρε την εξουσία ο Τερέντιος, έδωσε χρήματα σε μερικούς αν­θρώπους, να προσποιηθούν ότι είναι χριστιανοί και να τον σκοτώσουν. Εκείνοι λοιπόν μπήκαν στο ναό και τον έσφαξαν την ώρα που προσευ­χόταν.
Ο έπαρχος φοβήθηκε να μη τον σκοτώσει ο λαός, γι' αυτό φυλάκισε τους φονιάδες, για να φανεί ότι δεν έφταιξε ο ίδιος. Ύστερα όμως από λίγο ήλθαν βασιλικά γράμματα και τους ελευθέρωσε. Ο μακάριος Φίλιππος έζησε μετά τον τραυματισμό του τρεις μέρες, όμως παρακάλεσε τον Πανάγαθο, να στερεώσει περισσότερο στην Πίστη τους αρχάριους και κατόπιν παράδωσε την αγία του ψυχή στο Θεό. Έζησε μετά τη χειροτονία του ένα χρόνο και τρεις μήνες και τον έθαψαν στην εκκλησία που ο ίδιος είχε κτίσει. Η μακαρία Κλαυδία έκτισε εκεί κοντά ξενοδοχείο και αφιέρωσε πολλά χρήματα για να περιποιούνται τους ασθενείς και να φιλοξενούν τους ξένους. Κατόπιν πήγε με τα παιδιά της στην πατρίδα.
Οι Ρωμαίοι τους υποδέχτηκαν με τιμές και ανάδειξαν τον Αβίτα ανθύπατο της Καρθαγένης και το Σέργιο βικάριο της Αφρικής. Η Κλαυδία με την Ευγενία, τον Πρωτά και τον Υάκινθο έμειναν σπίτι τους, και ζούσαν ενάρετα με προσευχή και νηστεία. Οι κόρες των αρχόντων πήγαιναν στην Ευγενία και τις συμβούλευε και πολλές απ' αυτές οδήγησε με τη χάρη του Θεού στη σωτηρία.



Το Άγιο Πνεύμα ελκύει ψυχές

Η Βασίλλα που ήταν μια πολύ όμορφη κο­πέλα από βασιλικό γένος, επιθυμούσε πάρα πο­λύ να γνωρίσει την Ευγενία, γιατί άκουσε να γί­νεται λόγος για την αγία της ζωή και γιατί ήθελε πολύ να γίνει χριστιανή. Οι δικοί της που κάτι κα­τάλαβαν την φρουρούσαν και δεν την άφηναν να βγει απ' το σπίτι της, ώσπου να την παντρέψουν μ' ένα σπουδαίο αρχοντόπουλο. Γι' αυτό έστειλε κρυφά γράμμα στην Ευγενία με πιστό της δούλο και την θερμοπαρακαλούσε να της στείλει γρα­πτώς τα κυριότερα άρθρα της Πίστεως. Η Ευγε­νία που ήξερε ότι η Βασίλλα θα μπορούσε να κα­τηχηθεί καλλίτερα με ζώσα φωνή της έστειλε, σαν έμψυχο γράμμα ή σαν δώρο, τον Πρωτά και Υάκινθο για να την καθοδηγήσουν στην πίστη του Χριστού μας. Η Βασίλλα τους δέχτηκε ολοπρόθυμα. Όταν ο αρχιεπίσκοπος Ρώμης έμα­θε τον πόθο της να γίνει χριστιανή, πήγε τει νύ­κτα κρυφά και τειν αξίωσε του αγίου Βαπτίσμα­τος.
Έτσι η Βασίλλα και η Ευγενία συνδέθηκαν με χριστιανική φιλία. Πόσες κοπέλες η Βασίλλα και η Ευγενία, και πόσες χήρες η σεμνή Κλαυδία, και πόσους άνδρες οι Πρωτάς και Υάκινθος έφε­ραν στον Χριστό με τη χάρη τού Παναγίου Πνεύματος! ..



Το στεφάνι του μαρτυρίου

Εκείνο τον καιρό έγιναν βασιλείς οι Βαλλε­ριανός και Γαλλιηνός που εκίνησαν μεγάλο διωγ­μό κατά των χριστιανών. Δεν τολμούσε να πα­ρουσιαστή ο αρχιεπίσκοπος Κορνήλιος και κοι­νωνούσε κρυφά την Βασίλλα και την Ευγενία. Έπειτα λέγει η Ευγενία: «Αγαπημένη μου αδελ­φή, μάθε ότι σε λίγες μέρες θα λάβεις το στεφά­νι του μαρτυρίου». Και η Βασίλλα της είπε: «Χθες αποκάλυψε σε μένα την ανάξια, ο Δεσπό­της μας Χριστός, ότι έχει ετοιμασμένα δύο στε­φάνια, το ένα για τους πολλούς αγώνες και κιν­δύνους που πέρασες στην Αίγυπτο, και το άλλο για το μαρτυρικό θάνατο που θα λάβεις εδώ στην πατρίδα σου για την αγάπη Του». Αυτά εί­παν κι αποχαιρετίστηκαν με θερμά δάκρυα.
Μια δούλη της Βασίλλας είπε στον Πομπήιο ότι η Βασίλλα και ο θείος της Έλενος έγιναν χρι­στιανοί από την Ευγενία, που τους έστειλε δύο ευνούχους. Τότε ο Πομπήιος θύμωσε και πήγε στους βασιλείς που διέταξαν τη Βασίλλα και την Ευγενία ή να θυσιάσουν στους θεούς ή να θα­νατωθούν όλοι οι χριστιανοί με διάφορα βασανι­στήρια.
Πρότειναν στην Βασίλλα να πάρει τον Πομ­πήιο άνδρα της. Τότε η εκλεκτή νύμφη του Χρι­στού είπε αποφασιστικά. «Εγώ νυμφεύτηκα το Βασιλιά και Δημιουργό μου». Αυτοί της απέκο­ψαν την τιμία της κεφαλή και έτσι παρέδωσε την ωραία ψυχή της στα χέρια του Πανάγαθου Θεού.
Κατόπιν πήραν οι δήμιοι τον Πρωτά και Υά­κινθο και τους πήγαν δια της βίας στο ναό του Διός για να θυσιάσουν. Κι ενώ προσηύχοντο στον αληθινό Θεό, έπεσε το είδωλο μπροστά τους κι έσπασε. Τότε διέταξε ο έπαρχος να κό­ψουν τα κεφάλια τους. Ήλθε η σειρά της Ευγε­νίας. Τότε διέταξε ο έπαρχος να την πάνε στο ναό της Άρτεμης, ν' ακολουθεί και ο δήμιος με το σπαθί, και αν δεν προσκυνήσει να τη θανατώ­σει.
Όταν μπήκε στο ναό η Ευγενία προσευχή­θηκε θερμά. «Πανάγαθε Θεέ με αξίωσες να γίνω­ νύμφη του Μονογενούς σου Υιού, ας είναι δοξα­σμένο το Άγιόν Σου όνομα». Τότε έγινε σεισμός, το είδωλο της Άρτεμης έσπασε. Όλοι απορούσαν. Τότε διέταξε ο βασιλιάς να δέσουν στον λαιμό της Αγίας μια μεγάλη πέτρα και να την ρί­ξουν στον Τίβερη. Όταν την έριξαν, η πέτρα λύ­θηκε κι η Αγία περιπατούσε πάνω στα νερά ό­πως κάποτε ο απόστολος Πέτρος. Τότε την έρι­ξαν σε αναμμένη κάμινο, αλλά άδικα κοπίαζαν. έ­χασε η φωτιά την φυσική της δύναμη και την δρόσιζε.



Ο Βασιλιάς των Αγγέλων επισκέπτεται την Αγία

Μη ξέρovτες οι ασεβείς με ποιο τρόπο να την θανατώσουν, την έβαλαν σε βαθειά και σκο­τεινή φυλακή ώσπου να πεθάνει απ' την πείνα, αγνοώντας ότι μαζί της ήταν ο Κύριος του Φω­τός. Γι αυτό το λόγο ολόκληρη η φυλακή έλαμπε κι οι άγγελοι την έφερναν τροφή από τον ουρα­νό. Ήλθε και αυτός ο βασιλιάς των Αγγέλων να την επισκεφθεί και της είπε: «Ευγενία, εγώ υπέ­μεινα σταυρικό θάνατο για σένα, όπως και συ για αγάπη μου υπομένεις τόσα βασανιστήρια. Θα έλθεις στη βασιλεία μου την ημέρα κατά την οποία γεννήθηκα». Πραγματικά. Οι ασεβείς έ­στειλαν το δήμιο και την έσφαξε μέσα στη φυλα­κη στις 25 Δεκεμβρίου.
Επειδή η μητέρα της έκλαιε, της παρουσιά­στηκε με τόση λαμπρότητα ώστε δεν μπορούσε να τη δει. Ήταν μάλιστα κι άλλες παρθένες στη συνοδεία της, και η Αγία λέγει στη μητέρα της: «Γιατί κλαίς, αντί να χαίρεσαι που βρίσκομαι με τους αγίους μάρτυρας και με τον πατέρα μου Φί­λιππον. Σε λίγες μέρες θα έλθεις και συ κοντά μας. Συμβούλεψε τους αδελφούς μου να φυλά­ξουν την πίστη τους στο Λυτρωτή μας, για να σώσουν αυτοί τη ψυχή τους».
Όταν τα άκουσε αυτά η μητέρα της είδε τους αγίους αγγέλους που συνόδευαν την Ευγενία, χάρηκε πάρα πολύ, κι ευχαρίστησε ολόψυχα το Χριστό. Μοίρασε την περιουσία της στους φτωχούς κι εκοιμήθει εν Κυρίω.
Την μνήμην της Αγίας Ευγενίας, όπως και της Αγίας Βασίλλας, του Αγίου Μάρτυρος Φι­λίππου, πατρός της Αγίας Ευγενίας και των Αγίων Πρωτά και Υακίνθου εορτάζει η Εκκλησία μας στις 24 Δεκεμβρίου.