28 OKTΩBΡΙΟΥ 1940

Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΟΧΙ

Στις 28 Οκτωβρίου 1940 στις 7 το πρωί αντήχησαν οι σειρήνες του συναγερμού στην Αθήνα.
2 ώρες πρωτύτερα, στις 5 τα ξημερώματα είχε παραδώσει ο Ιταλός πρέσβης ένα τελεσίγραφο του υπουργού εξωτερικών της Ιταλίας κόμη Γκαλεάτσο Τσιάνο (γαμπρός του Μουσολίνι – είχε παντρευτεί την κόρη του Έντα) στον τότε πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, που αφού το διάβασε, απάντησε το ιστορικό ΟΧΙ.
Μία ώρα αργότερα μπήκαν τα Ιταλικά στρατεύματα σε Ελληνικό έδαφος και προχώρησαν νότια, μέχρι τον ποταμό Καλαμά όπου συνάντησαν την πρώτη σοβαρή αντίσταση..
Στις 15 Αυγούστου του ιδίου χρόνου, ένα Ιταλικό υποβρύχιο, το 'Delfino ' είχε εκτελέσει πρόκληση, τορπιλίζοντας και βυθίζοντας στο λιμάνι της Τήνου, ενώ γιορταζότανε ο Δεκαπενταύγουστος, το Ελληνικό καταδρομικό του πολεμικού ναυτικού 'Έλλη'. Έτσι δημιούργησαν οι Ιταλοί παράδειγμα για το Περλ Χάρμπορ αρχίζοντας εχθροπραξίες χωρίς να έχει κηρυχτεί πόλεμος.
Ο Ιταλός δικτατορίσκος Μπενίτο Μουσολίνι που φανταζόταν τον εαυτό του σαν έναν νέο Ιούλιο Καίσαρα και ονειρευόταν να ανανεώσει την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατακτώντας την Ελλάδα και άλλα εδάφη τριγύρω στην Μεσόγειο θάλασσα, την 'Μάρε Νόστρουμ', 'Η δική μας Θάλασσα΄ όπως την αποκαλούσε.
Αλλά είχε κάνει λογαριασμό χωρίς τον ξενοδόχο. Και ο ξενοδόχος σ' αυτήν την περίπτωση ήταν η Ελλάδα και ο Ελληνικός στρατός, που απώθησε τον εισβολέα και τον ανάγκασε να υποχωρήσει στα Αλβανικά βουνά, μέσα στο κρύο και τις χιονοθύελλες. 'Αέρα!' εκραύγαζαν οι Έλληνες φαντάροι εφορμώντας με τις ξιφολόγχες τους και οι Ιταλοί έτρεχαν πανικόβλητοι.
Ο ιταλικός λαός την εποχή εκείνη αγαπούσε πολύ τον Μουσολίνι και τους φασίστες. Ήταν τόσο ωραία με τις παρελάσεις, μουσικές, εμβατήρια, και σημαίες!
Πίστευαν πως η ζωή θα κυλούσε σ' αυτήν την θεατρική ατμόσφαιρα , αλλά ο 'Ντούτσε' Μουσολίνι είχε άλλα σχέδια με τα 8 εκατομμύρια ξιφολόγχες του που άστραφταν στον ήλιο στις παρελάσεις! Να βοηθήσει το φίλο του και σύμμαχο Αδόλφο Χίτλερ και μαζί να κατακτήσουνε το κόσμο!

Αλλά ο Μπενίτο έμελλε να μάθει πως, τα τανκ και τα κανόνια δεν είναι μακαρόνια!
Κι' έτσι οι Ιταλοί, οι 'φρατέλλοι' (τα αδελφάκια, όπως τους αποκαλούσαν) ή οι 'μακαρονάδες' εξαπέλυσαν την επίθεσή τους εναντίον της Ελλάδας.
Από τις στρατιωτικές τους μονάδες που συμμετείχαν στις μάχες, ας αναφέρουμε τους 'μπερσαλιέρι' με τα κοκορόφτερα στα κράνη τους, τους 'λύκους της Τοσκάνης', και τους 'καραμπινιέρηδες' που ήταν ένα είδος χωροφυλακής.
Τον Απρίλιο του 1939, οι Ιταλοί του Μουσολίνι είχαν αποβιβαστεί στην Αλβανία και την κατέλαβαν αμαχητί. Εκεί συγκέντρωσαν τα όπλα τους, το υλικό τους και τους
στρατιώτες τους και περίμεναν την διαταγή να επιτεθούν κατά της Ελλάδας.
Η διαταγή ήρθε στις 28 Οκτωβρίου.
Μετά την έναρξη των εχθροπραξιών και αφού εισχώρησαν τα Ιταλικά στρατεύματα στο Ελληνικό έδαφος, το Γενικό Στρατηγείο δημοσίευσε το ακόλουθο λακωνικό ανακοινωθέν:
'Αι Ιταλικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 5ης και 30 πρωινής σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της Ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους'.


Στις πρώτες μέρες του πολέμου ασχολήθηκε το Επιτελείο με αναδιοργάνωση.
Η επιστράτευση βάστηξε περίπου 15 ημέρες, και στις 14 Νοεμβρίου ξεκίνησε η γενική αντεπίθεση σε όλο το Αλβανικό μέτωπο με πρώτο σκοπό την απώθηση του εχθρού και τη εκδίωξη του προς το Αλβανικό έδαφος. Όταν αυτό επιτεύχθηκε, άρχισαν οι αλλεπάλληλες επιθέσεις των Ελλήνων στα Αλβανικά βουνά με σκοπό να σπρωχθούν οι Ιταλοί προς την Αδριατική θάλασσα, να εκκενώσουν την Αλβανία και όσοι επιζήσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους άπρακτοι.
Παρ' όλες τις κακουχίες, έλλειψη εφοδίων και πυρομαχικών, το τσουχτερό κρύο και την παγωνιά που προκάλεσε πολλούς τραυματίες και νεκρούς, η αντεπίθεση ήταν αποτελεσματική.
Μια-μια έπεφταν οι Ιταλικές θέσεις. Αρχίζοντας με την Κορυτσά δεν έπαυαν οι καμπάνες της εκκλησίας να χτυπούν για να αναγγείλουν τις αλλεπάλληλες νίκες. Πόγραδετς, Πρεμετή, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο , Χ(ε)ιμάρα, Κλεισούρα...
Με μεγάλη δυσφορία παρακολουθούν ο Χίτλερ και οι Γερμανοί τις εξελίξεις του πολέμου στην Αλβανία που ανέλαβε ο φίλος και σύμμαχος τους Μπενίτο Μουσολίνι που αναγκάστηκε να κάνει αδιάκοπα αλλαγές των διοικητών του Ιταλικού στρατού στην Αλβανία. Ανίκανος στρατηγός διαδέχεται τον ανίκανο στρατηγό! Και αποφασίζουν να επέμβουν στις 6 Απριλίου 1941. Αλλά αυτή είναι άλλη ιστορία.

Ο πόλεμος στην Αλβανία καθυστέρησε για δύο περίπου μήνες την Γερμανική επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης , την επιχείρηση "Μπαρμπαρόσα" επειδή ο Χίτλερ αναγκάστηκε να σπεύσει στη βοήθεια του Μουσολίνι με την επιχείρηση 'Μαρίτα' κατακτώντας την Ελλάδα και διώχνοντας τους Βρετανούς συμμάχους της από το ελληνικό έδαφος. Ο βαρύς χειμώνας που επακολούθησε υποχρέωσε τον γερμανικό στρατό να σταματήσει μπροστά στη Μόσχα χωρίς να ολοκληρώσει την κατάκτηση και υπόταξη της Σοβιετικής Ένωσης, και να στραφεί με όλα τα μέσα της εναντίον των δυτικών συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Και τότε ήρθε το Στάλινγκραντ, που άλλαξε την πορεία του πολέμου...



Ο πρώτος νεκρός τού ‘40



Η σφαίρα τού Ιταλού στρατιώτη τόν βρήκε στό μέτωπο καί τόν σκότωσε, στίς 5 τό πρωί τής 28ης Οκτωβρίου, σέ φυλάκιο στά ελληνοαλβανικά σύνορα.




Ήταν 28 Οκτωβρίου 1940. Ελληνοαλβανικά σύνορα. Ώρα 5η πρωινή. Η ιταλική σφαίρα βρίσκει τόν στόχο της: ο στρατιώτης Βασίλειος Τσαβαλιάρης ήταν ο πρώτος πεσών τού Ελληνικού Έπους. Η σάλπιγγα έδινε τό σύνθημα τής μάχης ως ένα προσκλητήριο στόν υπέρτατον αγώνα γιά τήν Ελευθερία. Πίσω από τά σκόπευτρα μέ τό δάκτυλο στήν σκανδάλη οι φρουροί τών προκεχωρημένων φυλακίων προσπαθούσαν νά διαπεράσουν τό σκοτάδι. Απέναντι σέ απόστασι λίγων μέτρων, ο εχθρός μόλις είχε αρχίσει τήν επίθεσί του. Προτού ακόμη εκπνεύσει τό τελεσίγραφό τους, οι Ιταλοί είχαν εξαπολύσει τίς ταξιαρχίες τους καί οι πρώτες σφαίρες έσκιζαν τήν νυκτερινή σιωπή πάνω στά βουνά τής Ηπείρου. Εκεί, στήν γραμμή τών συνόρων σέ ένα απομεμακρυσμένο φυλάκιο, έπεφτε νεκρός ο πρώτος Έλληνας στρατιώτης, ο Βασίλειος Τσαβαλιάρης. Ένας φαντάρος πού έτυχε νά κάνη τήν πρωινή σκοπιά. Χωρίς ποτέ νά γίνει ήρωας, χωρίς ποτέ νά βγή από τήν ανωνυμία.

Σύμφωνα μέ μαρτυρίες, οι τελευταίες λέξεις τού Έλληνος φαντάρου ήταν «τί θ’ απογίνουν τά παιδιά μου;».

Σήμερα στήν πατρίδα του Πιάλεια Τρικκάλων, κάθε χρόνο, γίνονται εκδηλώσεις μνήμης, καί βεβαίως τά παιδιά του δίδουν τό δικό τους «παρών»

«Ο πατέρας μου έκανε τήν σκοπιά στό 21ο φυλάκιο στά Ελληνοαλβανικά σύνορα, στήν θέση Γκόλφια, όπως λέγεται.


Μετά τήν 5η πρωινή, τό φυλάκιο δέχθηκε επίθεσι από τούς Ιταλούς. Μία σφαίρα βρήκε τόν πατέρα μου στό μέτωπο καί τόν σκότωσε. Οι μόνες του λέξεις πού είπε εκεί ήταν: νά φυλάτε τά παιδιά μου, καί μετά ξεψύχησε», λέγει ο κ. Νίκος Τσαβαλιάρης. «Εγώ ήμουν μόνο 5 ετών καί τά αδέλφια μου μικρότερα. Τελευταία φορά πού είχε έλθει στό σπίτι, ήταν όταν τόν είχαν καλέσει στά νέα όπλα, μετά τά γεγονότα μέ τό «Έλλη». Ήμουν μικρός αλλά τόν θυμάμαι. Ήταν ντυμένος στρατιώτης. Απ’ ό,τι ανέφερε η συχωρεμένη η μάνα μου, τής έλεγε «Μήν ανησυχείς. Όλα θά πάνε καλά. Όλα θά πάνε καλά». Έτσι έλεγε, ενώ νομίζω ότι γνώριζε τούς κινδύνους. Τήν βραδυά εκείνη κανόνιζαν τήν βάρδια στά φυλάκια τού τάγματος πού ήταν πιό κάτω. Ένας αξιωματικός είχε πεί ότι κάτι δέν πάει καλά, ίσως είχαν πληροφορίες, ποιός ξέρει. Τούς λένε λοιπόν «ποιοί θέλετε νά πάτε απόψε στά σύνορα». Καί ο πρώτος πού σηκώθηκε καί είπε «να πάω εγώ» ήταν ο πατέρας μου, σύμφωνα μέ μαρτυρίες χωριανών πού γύρισαν πίσω αλλά καί από άλλες περιοχές τών Τρικκάλων».

«Στά σύνορα οι ελληνικές δυνάμεις ήσαν ήδη σέ κατάστασι ετοιμότητος. Οι αξιωματικοί έκαναν συνεχείς επιθεωρήσεις στά τμήματα καί όλοι γνώριζαν ότι από μέρα σέ μέρα, οι Ιταλοί μπορεί νά επιτεθούν αφού δέν τό έκρυβαν. Είχαν καταγράψει συχνές ανιχνεύσεις καί προσπάθειες νά δούν τίς ελληνικές θέσεις», λέγει ο στρατηγός κ. Ιωάννης Κακουδάκης, επί κεφαλής τής Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού. «Οι Ιταλοί είχαν ενσωματώσει τήν Αλβανία καί είχαν ήδη παρατάξει τίς δυνάμεις τους σέ δύο μέτωπα.

Η επίθεσι

Ανατολικά ένα Σώμα στρατού μέ 42.000 άνδρες καί δυτικά ένα άλλο μέ 45.000. Στήν μέση ήταν η επίλεκτη μεραρχία αλπινιστών «Τζούλια» μέ στόχο τόν ορεινό άξονα τής Πίνδου. Πίστευαν ότι θά μπορούσαν νά αποκόψουν τίς ελληνικές δυνάμεις καί νά καταφέρουν καίριο πλήγμα σέ 4-5 ημέρες. Στήν Ήπειρο υπήρχε η 8η Μεραρχία τού στρατηγού Κατσιμήτρου μέ 10.000 στρατιώτες καί δυτικά τό Γ’ Στρώμα Στρατού. Στήν Πίνδο τοποθετήθηκε τό 51ο Σύνταγμα μέ 2.000 Θεσσαλούς υπό τήν διοίκησι τού Δαβάκη, ο οποίος είχε ανακληθή στήν υπηρεσία. Ήδη είχε προχωρήσει μυστική επιστράτευσι μέ Φύλλα Ατομικής Πορείας, καί μόλις ξέσπασε ο πόλεμος, άρχισε πλέον η γενική επιστράτευσι. Οι Ιταλοί αξιωματικοί είχαν ήδη πολεμική εμπειρία από τίς μάχες στήν Αιθιοπία, καί είχαν παράλληλα τήν υπεροπλία…»

Από τήν 5η Πρωινή ώρα οι Ιταλοί άρχισαν νά προσβάλλουν τίς ελληνικές θέσεις. Γύρω στίς 5.30, τά προκεχωρημένα τμήματα πήραν τήν εντολή νά συμπτυχθούν στήν γραμμήν αμύνης, όπως άλλωστε προέβλεπε τό σχέδιο. Ήδη από τίς 4.00 ο στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος είχε εκδώσει τήν πρώτη ανακοίνωσι γιά τήν έναρξι τού πολέμου: «Από έκτης πρωινής σήμερον περιερχόμεθα εμπόλεμον κατάστασιν πρός Ιταλίαν. Άμυνα εθνικού εδάφους διεξαχθή βάσει διαταγών ως έχητε. Στόπ. Εφαρμόσατε σχέδιον επιστρατεύσεως.»

Ένας συμπολεμιστής του μάς έφερε τό μαντάτο…


Σέ ένα κεντρικό σημείο τής Πιαλείας δεσπόζει σήμερα, η προτομή τού Βασιλείου Τσαβαλιάρη. Στήν σκιά τού ανδριάντα, γυρίζει τό ρολόϊ τού χρόνου γιά τόν ξεχασμένο στρατιώτη του μετώπου. Οι πληροφορίες είναι ελάχιστες ακόμα καί γιά τούς στενούς συγγενείς του, αφού τό μοναδικό κειμήλιο είναι μία νεανική φωτογραφία. «Εικόνες δέν έχω καθόλου αοφύ ήμουν τριών ετών. Ό,τι γνωρίζω είναι από αφηγήσεις συγγενών καί συγχωριανών. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ήταν στό φυλάκιο. Αφού έπεσε νεκρός, οι συμπολεμιστές του τόν μετέφεραν πιό κάτω καί ειδοποίησαν έναν γνωστό του, «Σκοτώθηκε ο συγχωριανός σου», λέγει ο γυιός τού πεσόντα κ. Γιώργος Τσαβαλιάρης.

Σέ απόστασι αναπνοής

«Ήταν ο πρώτος νεκρός τού πολέμου», λέγει ο στρατηγός Ιωάννης Κακουδάκης, εοπί κεφαλής τής Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού. «Υπηρετούσε στό 21ο φυλάκιο τής Πίνδου στό 51 Σύνταγμα τό οποίο είχε σχηματισθή από Θεσσαλούς. Τά ιταλικά στρατεύματα είχαν προχωρήσει σέ απόστασι αναπνοής από τά ελληνικά τμήματα προκαλύψεως. Στίς 5 τό πρωί ο Τσαβαλιάρης είδε κάτι νά κινείται, φώναξε «άλτ, τίς εί» καί πυροβόλησε στόν αέρα».


28 Οκτωβρίου, Δευτέρα,
Νύκτα στις τρείς με ξυπνούν, ο Τραυλός. Ερχεται ο Γκράτσι.-Πόλεμος!- Ζητώ αμέσως Νικολούδη, Μαυρουδή.- Αναφέρω βασιλέα.- καλώ Παλαιρετ και ζητώ βοήθεια Αγγλίας.- Κατεβαίνω 5 Υπουργικόν Συμβούλιον. Όλοι πιστοί και Μαυρουδής.-Όλοι πλην Κύρου.-Βασιλεύς περιφορά μαζί του. Φανατισμός του λαού αφάνταστος.-Μάχαι εις σύνορα Ηπείρου.-Βομβαρδισμοί. Σειρήνες.- Αρχίζουμε να τακτοποιούμεθα.
Ο Θεός βοηθός!!
(Σημείωση: Τραυλός προσωπική φρουρά έξω από την οικία του Μεταξά.
Νικολούδης, Υπουργός Τύπου. Μαυρουδής, Μόνιμος υπηρεσιακός Υφυπουργός Υπουργείου Εξωτερικών. M.Πάλαιρετ, Πρέσβυς Μ. Βρετανίας. Αλέξης Κύρου, τμηματάρχης Υπουργείου Εξωτερικών ).Η Περιγραφή της συναντήσεως του Ιωάννη Μεταξά και του Εμμανουέλε Γκράτσι, είναι καταγεγραμμένη από τρείς ανθρώπους, που την έζησαν ή την άκουσαν από τον ίδιο τον Μεταξά, κατά το Υπουργικό Συμβούλιο της 5ης πρωινής της 28ης Οκτωβρίου. Η εκδοχή Γκράτσι δεν διαφέρει από τις άλλες δύο.

*Από τον Εμ. Γκράτσι στο βιβλίο του «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ» όπου καταγράφεται επίσης όλη η σταδιοδρομία του επί ενάμιση έτος στην Ελλάδα. Εξεδόθη στην Ιταλία το 1945 και στην Ελλάδα το 1985, από την ΕΣΤΙΑ.
Από τον Εμ. Γκράτσι επίσης, σε άρθρο του με αριθ. 19 στην εφημερίδα ΤΖΙΟΡΝΑΛΕ ΝΤΕΛ ΜΑΤΙΝΟ, Ρώμη 25 Αυγούστου 1945. Η μετάφρασή τους, που βρέθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος, δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις Παπαζήση
2008, με τίτλο Ο ΓΚΡΑΤΣΙ ΓΡΑΦΕΙ.(σελ. 175).Από τον Κώστα Κοτζιά,. Υπουργό Διοικήσεως Πρωτευούσης, στο βιβλίο του
«Η ΕΛΛΑΔΑ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΔΟΞΑ ΤΗΣ» Αθήνα 1947. Όπου περιγράφεται και το Ιστορικόν Υπουργικόν Συμβούλιον (σελ.24- 31) στις 5 η ώρα τα χαράματα, στο οποίο παρέστη και στο οποίο οι Υπουργοί συνυπέγραψαν τα Διατάγματα για την Γενική Επιστράτευση κλπ..

Από τον Αμβρόσιο Τζίφο, Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας, της Κυβερνήσεως του 1940, που παρέστη στο Υπουργικό Συμβούλιο της 5ης πρωινής. Το ανέκδοτο κείμενό του, που βρίσκεται στα Γ.Α.Κ έχει εκδοθεί στο Ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά, (4ος τόμος Παράρτημα Α, σελίς 746).

Το κείμενο της τελεσιγραφικής διακοίνωσις που επεδόθη από τον Πρεσβευτή της Ιταλίας Εμ. Γκράτσι στον Ιωάννη Μεταξά, Πρωθυπουργό και Υπουργό των Εξωτερικών την 3η πρωινή της 28ης Οκτωβρίου, έχει δημοσιευθεί μαζί με όλα τα διπλωματικά έγγραφα, που αφορούν τις Διπλωματικές σχέσεις Ελλάδος Ιταλίας, σε έκδοση του Βασιλικού Υπουργείου των Εξωτερικών το 1940, με Αριθ. 178, με τον τίτλο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ 1940 - Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Οπως και το Διάγγελμα Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν.
Και με γαλλικό τίτλο: Livre Blanc Hellenique «Documents Diplomatiques,
L' Agression de L Italie contre la Grece». Το εν λόγω κείμενo επεδόθη στον Ιωάννη Μεταξά στα γαλλικά.Με βάση αυτά τα έγγραφα και τα δημοσιεύματα των εφημερίδων έχουν έκτοτε συνταχθεί πολλά άλλα ιστορικά ή λογοτεχνικά βιβλία.

Η απάντηση του Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά, στον Γκράτσι την 28η Οκτωβρίου
"Alors c' est la guerre" επομένως έχουμε πόλεμο, και το "ΟΧΙ" του Αλβανικού Επους, με τους ηρωικούς αγωνιστές, δεν προέκυψαν τυχαία εκείνο το πρωινό του Φθινοπώρου.
Ο λαός και ο στρατός πολέμησαν, και ο καθένας στη θέση που ετάχθη, άνδρες και γυναίκες ηρωικά, με γενναιότητα, υπερηφάνεια, αυτοθυσία και αυταπάρνηση και με εμπιστοσύνη στον αρχηγό τους, γιατί γνώριζαν ακριβώς για ποιά αγαθά της ζωής, της κοινωνίας και του πνεύματος, πολεμούσαν και τι ακριβώς υπερασπίζονταν.
Ολα όμως ήταν το αποτέλεσμα μελετημένων πράξεων και διαδικασιών μίας προκαθορισμένης εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, που στόχο είχε την άμυνα και την προετοιμασία σε περίπτωση πολέμου. Η πολιτική αυτή αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε επί μία τετραετία, από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, το καθεστώς που με πρόνοια και διορατικότητα προέβη σε συστηματική προετοιμασία λαού και στρατού. Η εφαρμογή όλων των μέτρων άρχισε να υλοποιείται σταδιακά από την πρώτη στιγμή που έγινε Πρωθυπουργός Ο Ι. Μεταξάς, τον Απρίλιο του 1936 και συγχρόνως ανέλαβε τα Πολεμικά Υπουργεία και το Υπουργείο Εξωτερικών. Αργότερα το 1938 το Παιδείας.Με ψυχραιμία και κυριολεκτικά χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, ο Ιωάννης Μεταξάς κράτησε γερά το τιμόνι σαν καλός Κυβερνήτης. Ετοίμασε την χώρα, ανάμεσα από πολλές αντιξοότητες εσωτερικούς και εξωτερικούς κραδασμούς. Τον προβλημάτησαν δολοπλοκίες από «ένθερμους φίλους», από Υπουργούς που παραιτήθηκαν, από Διευθυντές Τραπεζών που δεν τηρούσαν το απόρρητο της θέσεώς τους, από πρόσωπα του πολιτικού κόσμου και από φανερούς εχθρούς του καθεστώτος, που αγωνίζονταν να τον ανατρέψουν. Ψύχραιμος και σταθερός ακόμα και στις αντιθέσεις του με τους Αγγλους συμμάχους και στις παράλογες απαιτήσεις τους.

Αντιμετώπισε ακόμα και τον Βασιλέα Γεώργιο. Οπως την ημέρα που έγινε η απόβασις των Ιταλών στην Αλβανία και ο Βασιλέας Γεώργιος Β' του έδωσε το υπόμνημα του Σοφούλη περί Οικουμενικής. 7 Απριλίου, Μεγάλη Παρασκευή. Απόβασις των Ιταλών εις Αλβανίαν. Βαρεία ανησυχία.- βράδυ Βασιλεύς με καλεί, μου δίδει υπόμνημα Σοφούλη. Θέλουν Οικουμενικήν Κυβέρνησιν κ.τ.λ. Αγανάκτησίς μου. Λέγω εις Βασιλέα ότι αν θέλη δοκιμάση να με απολύση και καλέση Σοφούλη. Δεν ετρελάθηκα απήντησε. Του είπα τότε ότι δεν κάμνω καμμίαν μεταβολήν, ότι δεν υπάρχουν κόμματα, ότι αυτά είναι πτώματα. Του συνέστησα να είπη εις Αγγελόπουλον να παύση να τους ενθαρρύνη.- Επιστρέφω εις Υπουργείον. Επιτελάρχαι. Μέτρα αντιστάσεως κατά Ιταλών. Εφημερίδα την 28η Οκτωβρίου 1940Εφημερίδα την 28η Οκτωβρίου 1940Ι.Μεταξάς και Γεώργιος Β'Φανατισμός του ΛαούΗμερολόγιο του Ι.Μεταξά την 28η Οκτωβρίου 1940